Vakuum (latin.: vacuus-sanaspäi «pal'huz») vai absolütine pal'huz om joudai substancijaspäi avaruz (fizine vakuum). Tehnikas i sättutoitud fizikas vakuum om mülütai gazad ümbrišt lujanke alapainudenke, vähemba znamasižikš, mi atmosferine painuz (tehnine vakuum).

Pomp vakuuman demonstracijan täht

Vakuum om ližakaz äjiden processiden täht, kävutase erazvuiččiš ladimiš. Ezmäižen kerdan ottihe kävutamižhe vakuumad massižikš kalindlampoiš stöklaspäi. Vakuum om todesine problem eläbiden organizmiden kosmoslendusiden aigan.

Pordhad

vajehta

Järgeližikš[1] jagadas vakuumad diapazonikš sen sandan vai märičemižen tehnologijan mödhe:

Painuz (a.p. mm) Painuz (Pa) ISO 3529-1:2019[2]
Atmosferine painuz 760 1,013×10+5
Madal vakuum 760 .. 25 1×10+5 .. 3,3×10+3 Olii painuz Man pindal (31 kPa — 110 kPa) .. 100 Pa
Keskmäine vakuum 25 .. 1×10−3 3,3×10+3 .. 1,3×10−1 <100 Pa .. 0,1 Pa
Korged vakuum 1×10−3 .. 1×10−9 1,3×10−1 .. 1,3×10−7 <0.1 Pa .. 1×10−6 Pa
Üläkorged vakuum 1×10−9 .. 1×10−12 1,3×10−7 .. 1,3×10−10 <1×10−6 Pa .. 1×10−9 Pa
Ekstremaline vakuum <1×10−12 <1,3×10−10 1×10−9 Pa da sen vähemba
Kosmine avaruz 1×10−6 .. <3×10−17 1,3×10−4 .. <1,3×10−15
Absolütine vakuum 0 0

Valatoituz eläbid

vajehta

Alištunuded vakuuman valatoitusele ristitud i živatad kadotadas tündet severziš-se sekundiš i koldas gipoksijaspäi severziš-se minutoiš. Živatoiden kodviden mödhe, olemine vakuumas hätkemb mi pol'tošt minutad om surmaline, reanimacii om ližatoi. Se pord om vähemb penembiden živatoiden täht. Lopused pidadas vakuumad hätkemba äjan sen arvoimiženke, miše hengaiduz ei ole muretud.

Homaičendad

vajehta
  1. Glossary / AVS Reference Guide. — American Vacuum Society aip.org-saital. (angl.)
  2. Rahvahidenkeskeižen ISO 3529-1:2019 «Vacuum technology»-standartan jagandan ramuded.
  Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.