Primatad

Primatoiden erazvuiččend

Valdkund:	Živatad
Tip:	Sel'gjäntkeižed (Chordata)
Klass:	Imetaiživatad (Mammalia)
Heimkund:	Primatad

Latinankel'ne nimi

Primates (Linnaeus, 1758)

Areal

Primatoiden levigandmižavaruz päiči ristitus

Sistematik
Vikierikoiš

Kuvad
Vikiaitas

ITIS 180089

NCBI 9443

Primatad vai oblezjanad (latin.: Primates) om imetaiživatoiden nellänz' heimkund erikoiden lugun mödhe.

Latinan nimituz libui sen-žo kelen primas-sanaspäi genitivan primatis-formas i znamoičeb «üks' ezmäižišpäi, ülembaižišpäi». Lugetas 19 sugukundad, 84 heimod i 517 eläbad erikod heimkundas, mugažo nell' kadonut voden 1500 jäl'ghe erikod.

Heimkundan ezitajiden erased-se erinijad tundused oma rindazlun olend ougvös, ougnivelehen sauvond likundoiden voimusenke kaikiš poliš, peiglon vastolend toižile sor'mile ezi- i tagalopusil, mujajad pölused sor'miden lopus, ümbärtud lul sil'manmuna, kärzan tendencii lapakole formale, järedambad päaivod hibjan rindataden, hambhiden koume toižendad, koverikaz nägemižsistem korktanke tarkoiktusenke i mujunägemine, kaks' maidraugud.

Primatoiden ezmäižed erikod sünduiba 85..66 mln vozid tagaz. Erikod oma levitadud tropikoiden kaikidme regionidme päiči ristitus, kudamb eläb kaikjal. Oblezjanoiden järgeline ümbrišt om mecoiden pud.

Klassifikacii vajehta

Alaheimkund Märgnenaižed primatad (Strepsirhini)
- Infraheimkund Lemuranvuiččed (Lemuriformes)
  - Sugukund Lemuridad (Lemuridae, lemurad ičeksaz)
  - Sugukund Liliputal'žed lemurad (Cheirogaleidae)
  - Sugukund Lepilemurad (Lepilemuridae)
  - Sugukund Indrižed (Indriidae)
  - Sugukund Ai-ai (Daubentoniidae, üks'jäine erik)
- Infraheimkund Lorinvuiččed (Loriformes)
  - Sugukund Lorižed (Loridae)
  - Sugukund Galagižed (Galagidae)
Alaheimkund Kuivnenaižed primatad (Haplorhini)
- Infraheimkund Tarsiiformes
  - Sugukund Tarsiidae
- Infraheimkund Oblezjananvuiččed (Simiiformes)
  - Parvheimkund Levednenaižed oblezjanad (Platyrrhini), vai Uden mail'man oblezjanad
    - Sugukund Callitrichidae
    - Sugukund Cebidae
    - Sugukund Öližed oblezjanad (Aotidae)
    - Sugukund Pitheciidae
    - Sugukund Hämähoukunvuiččed oblezjanad (Atelidae)
  - Parvheimkund Kaidnenaižed oblezjanad (Catarrhini), vai Vanhan mail'man primatad
    - Üläsugukund Cercopithecoidea
    - Sugukund Värišteližed (Cercopithecidae)
    - Üläsugukund Ristitunvuiččed oblezjanad vai gominoidad (Hominoidea)
    - Sugukund Gibbonižed (Hylobatidae)
    - Sugukund Gominidad (Hominidae, heiden kesken ristit)

Homaičendad vajehta

Primatad Vikiaitas

Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.