Valkeakoski
Valkeakoski (mugažo suomen i ročin kelil, sana sanha «vauktad kos'ked») om Suomenman lidn valdkundan suvipäivlaskmas. Se om Pirkanma-agjan kudenz' lidnankund 12:späi eläjiden lugun mödhe.
Lidnanznam | |
Valdkund | Suomenma |
Eläjiden lugu (2020-01-01) | 20,937 ristitud |
Pind | 372,03 km² |
Pämez' | Jukka Varonen (keväz'ku 2013—) |
Telefonkod | +358- |
Aigvö | tal'vel UTC+2, kezal UTC+3 |
Istorii vajehta
Tahond om elänzoittud raudaigaspäi. Keskaigaine mellicoiden Sääksmäki-žilo oli tahondan keskuzpalas. Valkeakoskin kanal om saudud vodele 1869, ezmäine cellülozbumagaine tegim radaškanzi vl 1873. Valkeakoskin municipalitetan aluz om pandud vl 1923, erigoittihe Sääksmäkin kundaspäi. Valkeakoski sai lidnan statusad vl 1963. Ühtištuihe Sääksmäkin kundanke tošti vl 1973.
Valkeakoski šingotase cellülozbumagaižel tegimel, metallan ümbriradmižel (Valmet) i lihanümbriradmižen edheotandal («Saarioinen Oy», Tampereh). Vll 1941−2013 ratud kuidun (viskoz) tegim radoi lidnas sijaližel cellüloz-torhudel.
Geografijan andmused vajehta
Lidn sijadase agjan suviröunanno, kos'kidenno Mallasvezi- (pohjoižpäivnouzmha) i Vanajavezi- (suvhe) järviden keskes. Matkad agjan Tampereh-keskushesai om 35 km pohjoižhe-lodeheze, Hel'sinkihesai — 145 km suvipäivnouzmha-suvhe avtotedme. Lähembaižed lidnad oma Akaa 22 km suvipäivlaskmha i Kangasal 30 km pohjoižhe.
Vl 2020 lidnan ühthine pind oli 372,03 km², sidä kesken kuivma 272,04 km², vezi i sokaz ma otiba 99,99 nellikkilometrad.
Eläjad vajehta
Vl 1980 eläjiden lugu oli 22 780 ristitud (kaikiš suremb ristitišt), vl 2010 — 20 844 ristitud.
Mamankelen mödhe (2016): suomen kel' — 96,3%, ročin kel' — 0,2%, toižed keled — 3,5%.
Markku Auvinen radoi lidnan edeližeks pämeheks vspäi 2005.
Galerei vajehta
-
Voipaal-usadib
-
Sääksmäkin jumalanpert' i kellčuhunduz
(vn 2017 nägu) -
Tervasaarin cellülozbumagaine tegim
(2006) -
Sääksmäkin avtotesild
(om saudud vl 1963)
Homaičendad vajehta
Irdkosketused vajehta
- Lidnan oficialine sait (valkeakoski.fi). (suom.) (angl.)
Valkeakoski Vikiaitas |