Pohjoižamerik

Pohjoižamerik (angl.: North America, franc.: Amérique du Nord, isp.: América del Norte, Norteamérica, actek.: Ixachitlān Mictlāmpa) om kontinent. Se da Suviamerik mülüdas Man kuivha Amerik-palaha. Sijadase pohjoižel i päivlaskmaižel mapoliškoil.

Amerikan regionad ÜRO:n mödhe: Pohjoižamerik Keskuzamerik Kariban meren region Suviamerik

Ühthižed andmused vajehta

Pind lähižidenke saridenke — 24,2 millionad km². Eläjiden lugu — 565 mln (2013).

Kaik 23 valdkundad da 22 rippujad territorijad sijadasoiš Pohjoižamerikas, no niiden keskes vaiše koume oma sured: Kanad, AÜV i Meksik.

Nimitadas kontinentan eläjid da sündnuzid pohjoižamerikalaižikš.

Amerikanistik om disciplin, tedoidab AÜV:oiden (erasti Kanadan-ki) politikad, istorijad, geografijad, oiktusen da ižandusen sistemid, kundad da sen kul'turad.

Geografii vajehta

Pohjoižamerikan fizine kart.

Pohjoižamerikan sariden pind om läz 3,9 mln km², kaikiš suremb niišpäi om Grenland (2,176 mln km²). Sarištod: Kanadan Arktine sarišt, Vest-Indii (Kariban sared, Bagaman sared da tž.), Aleutan sared. Järedad pol'sared: Labrador, Aläsk, Kalifornii, Florid, Jukatan.

Kontinentan päivnouzmaižed randad lainištab Atlantine valdmeri, sen Meksikan laht da Kariban meri, suvipäivlaskmaižed da päivlaskmaižed randad — Tün' valdmeri, pohjoižed randad — Jävaldmeri. Beringan sal'm sijadase Päivnouzmaižen Azijan i Pohjoižamerikan keskes. Panaman röun Kolumbijanke lugetas röunaks Suviamerikanke.

Nened joged oma Pohjoižamerikan znamasižed: Mississipi Missuri-ližajogenke, Makkenzi, Jukon, Ph. Lavrentijan jogi, Rio-Grande, Saskačevan, Arkanzas, Kolumbii, Kolorado i Ogajo. Järedad järved oma Sured järved (Üläjärv, Erinjärv, Guronjärv, Mičiganjärv i Ontarionjärv), Sur' Kondjanjärv, Sur' Orjanjärv, Sur' Solakaz järv, Vinnipeg da Atabask.

Kaikiš korktemb čokkoim om Denali-mägi (enzne Makkinli, 6194 m) AÜV:oiden Aläskas. Kaikiš alahamb čokkoim om Surman alangištos (−86 m) AÜV:oiden suvipäivlaskmas.

Klimat vajehta

Kaik klimatižed vöd oma kontinental päiči ekvatorialižes vönes.

Homaičendad vajehta

Man kuivad palad da kontinentad


Afrik	Antarktid	Azii	Avstralii	Evrop	Pohjoižamerik	Suviamerik


Afroevrazii	Amerik	Evrazii	Valdmerimad

	Pohjoižamerikan valdkundad
	Pohjoižamerikan valdkundad Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad (AÜV) \| Antigua da Barbud \| Bagaman Sared \| Barbados \| Beliz \| Dominik \| Dominikanine Tazovaldkund \| Gonduras \| Grenad \| Gvatemal \| Haiti \| Jamaik \| Kanad \| Kostarik \| Kuba \| Meksik \| Nikaragua \| Panam \| Sal'vador \| Sent Kits da Nevis \| Sent Lüsii \| Sent Vinsent da Grenadinad \| Trinidad da Tobago

Pohjoižamerik Vikiaitas