Maputu (port.: Maputo [mɐˈputu]) om Mozambikan pälidn da meriport valdkundan suvižes čogas. Se om valdkundan kaikiš suremb lidn eläjiden lugun mödhe, om erigoittud agjaks (provincijaks).

Maputu
Maputo
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Mozambik
Eläjiden lugu (2017) 1,101,170 ristitud
Pind 346,77 km²
Maputu Maputo
Pämez' Eneas Komiče
(uhoku 2019—,
Eneas Comiche)
Telefonkod +258−21-xxx-xxx
Aigvö UTC+2


Lidnan seičeme rajonad

Enzne vajehta

Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud vll 1781−1787 kuti portugalijalaižiden lidnuz. Se šingotaškanzi vspäi 1850, i vhesai 1976 nimitihe sidä Lorensu-Markiš (port.: Lourenço Marques) lahten tenavaidajan mödhe. Om lidnan statusanke vspäi 1887. Vodele 1895 raudte ühtenzoiti lidnad Pretorijanke. Vl 1898 sirtihe tänna Portugaline Mozambik-kolonijan pälidnad Mozambik-sarespäi.

Ripmatomuden sandan jäl'ghe udesnimitihe lidnad langenijan sihe-žo Maputu-merilahthe koumekümnes kilometras suvhe Maputu-jogen mödhe, kudamb om valdkundan röunjogeks suves. Lidnas Temb-jogi lankteb valdmerhe.

Maputu šingotase himižel sarakol, sömtegimištol, metallanümbriradmižen edheotandoil, meblin pästandal. Znamasižed sarakod oma torguind, transport (kahtenz' surtte meriport[1] Afrikan suves) i sido mugažo. Valdkundan kogosüdäiproduktan videndez tegese pälidnas. Nacionaližiden järedoiden kompanijoiden päfaterad oma keskitadud lidnas.

Geografijan andmused vajehta

Lidn sijadase järedan Maputu-lahten (ende Delagoa) lodehližel randal, Indižen valdmeren päivlaskmaižel randal, 47 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Maputun agj ümbärdab pälidnad, agjan administrativine keskuz om Matol-ezilidn (port. Matola, 1,032 mln vl 2017) — valdkundan kahtenz' surtte lidn. Om Esvatinin i SAT:an röunoid 50 km päivlaskmha lidnaspäi.

Klimat om tropižen savannan kaks'sezonine, subtropižen nepsan röunal. Voden keskmäine lämuz om +22,9 C°, tal'vkun-uhokun +25..+26 C°, kezakun-elokun +19..+20 C°. Ekstremumad oma +1 C° (heinku) i +46 C° (sügüz'ku). Paneb sadegid 814 mm vodes, enamba vilukus (171 mm) i uhokus (130 mm), kuiv sezon oleskeleb kezakus-elokus (15..20 mm kus). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 71..76 % röunoiš voden aigan.

Eläjad vajehta

Vl 2007 eläjiden lugu oli 1 094 315 ristitud. Läz 3,15 mln ristituid elädas päivlaskmaiženke Matol-ezilidnanke da ümbärdajanke territorijanke vn 2017 rahvahanlugemižen mödhe.

Maputu om valdkundan üläopendusen keskuz. Znamasine om valdkundaline Universitet Eduardu Mondlanen nimed[2] (alusenpanend 1962, 39 tuh. üläopenikoid filialoidenke toižiš lidnoiš vl 2015).

Edeline lidnan-agjan pämez' (prezident) om David Simango (uhoku 2009 — uhoku 2019). Lidnan gubernator (radonoigendajan tobmuden pämez') om Iolanda Cintura vn 2015 vilukuspäi.

Transport vajehta

Mikroavtobusad, avtobusad i ehtatimen jono oma kundaližeks transportaks lidnas da sen ümbrištos. Järed eksport-importan meriport radab.

Rahvahidenkeskeine civiline Maputu (Mavalane)-lendimport[3] (MPM / FQMA, 700 tuh. passažiroid vl 2009) sijadase koumes kilometras lodeheze lidnan keskusespäi. Tehtas reisid Suviafrikan Tazovaldkundan järedoihe lidnoihe, Lissabonha, Nairobihe, Addis-Abebha, Dohaze i Stambulha, mugažo Mozambikadme.

Homaičendad vajehta

  1. Maputun portan sait (portmaputo.com). (angl.) (port.)
  2. Universitetan Eduardu Mondlanen nimed sait (uem.mz). (port.) (angl.)
  3. Rahvahidenkeskeižen Maputu (Mavalane)-lendimportan informacine sait (aeroporto-maputo.com). (port.) (angl.)

Irdkosketused vajehta



Afrikan pälidnad
Abudž | Addis-Abeb | Akkr | Alžir-lidn | Antananarivu | Asmar | Bamako | Bangi | Banžul | Bisau | Brazzavil' | Dakar | Dodom | Džibuti-lidn | Džub | Fritaun | Gaborone | Giteg | Harare | Hartum | Jamusukro | Jaunde | Kair | Kampal | Kigali | Kinšas | Konakri | Librevil' | Lilongve | Lome | Luand | Lusak | Malabo | Maputu | Maseru | Mbabane | Mogadišo | Monrovii | Moroni | Nairobi | Ndžamen | Niamei | Nuakšot | Port Lui | Porto Novo | Prai | Pretorii | Rabat | San Tome | Tripoli | Tunis-lidn | Uagadugu | Viktorii | Vindhuk