Brisben vai Brizban (angl.: Brisbane [ˈbrɪzbən]) om lidn Avstralijan päivnouzmas, koumanz' surtte valdkundas, Kvinslend-štatan administrativine keskuz sen alusenpanendaspäi vl 1859. Lidn om Avstralijan järed äitahkoine azjaline keskuz.

Brisben
Brisbane
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Avstralii
Eläjiden lugu (2022) 2,628,083 ristitud
Pind 15,842 km²
Brisben Brisbane
Pämez' Grem Kvirk
(sulaku 2011—)
Telefonkod +61-(0)7−3-xxx-xxxx
Aigvö UTC+10

Istorii vajehta

Eländpunktan aluz om pandud vn 1825 semendkun 13. päiväl Brisben-jogen randal kuti Edenglassi-kolonii elänzoitmaha pidatadud ristituid. Vl 1842 kolonii oli likvidiruidud, eländpunkt kändihe joudjaks. 20. voz'sadan augotišes löutud kuldan samine surenzi lidnan ristitištod. Brisben sai «siti»-statusad vl 1925. Om nimitadud Tomas Brisben-jenaralan kanzannimen oiktastuseks, radoi Uden Suviuel'san kudenden gubernatoran (1821−1825). Toižen mail'man sodan aigan AÜV:oiden tün'valdmerižiden il'msodavägiden štab sijazihe lidnas.

Brisben šingotase kaivuztegimišton kompanijoil, bankoil i varmitezkompanijoil, sauvondal, informacižiden tehnologijoiden edheotandoil, sömtegimištol. Valdkundan koumanz' surtte meriport radab lidnas. Neniden kompanijoiden päfaterad sijadasoiš lidnas: Suncorp Group (bankad, varmitez), Virgin Australia (aerojonod), Aurizon (jüguraudted), Bank of Queensland, Domino's Pizza Enterprises (sömtegimišt), Star Entertainment Group, ALS (tegimišton testiruind), Super Retail Group, National Storage (kollektivižed varaaitad), Collins Foods (restoranoiden verk), Boeing Australia.

Geografijan andmused vajehta

Brisben sijadase Kvinslendan suvipäivnouzmaižes čogas, 32 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Lidnan istorine da azjaline keskuz om ühtennimižen jogen luhtas, ezilidnad seištas Tünen valdmeren randal, Koralloidenmeren Moreton-lahten kaikil randoil. Suren Brisbenan reljef om kukhikaz. Jäl'gmäine sur'vezi oli vl 2011. Uaivenho-vezivaradim (angl.: Lake Wivenhoe) reguliruib Brisben-jogen tazopindad, om reskveden da elektrusen purtkeks, sijadase lodeheze lidnaspäi. Matkad Kanberhasai om 945 km suvipäivlaskmha, Sidneihesai 732 km suvhe. Matkad keskusespäi Tünen valdmeren randhasai om 15 km pohjoižpäivnouzmha.

Klimat om subtropine valdmeren, päivoikaz vodes läbi. Voden keskmäine lämuz om +21,5 C°, kül'mkun-keväz'kun +23,6..+26 C°, kezakun-elokun +16,2..+17,2 C°. Ekstremumad oma +2,6 C° (heinku) i +41,7 C° (uhoku). Kezaaigan minimum om +14 C° (tal'vku), tal'vaigan maksimum om +35,4 C° (eloku). Paneb sadegid 1011 mm vodes, enamba tal'vkus-keväz'kus (129..185 mm kus), vähemba heinkus-sügüz'kus (27..34 mm kus). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 43..59 % röunoiš voden aigan.

Eläjad vajehta

Kaik 2 308 700 eläjad oli lidnas 15 826 km² pindal vl 2015. Kaikiš suremb Suren Brisbenan ristitišt om nügüd'.

Transport vajehta

Avtobusad, ehtatimed da ezilidnoiden raudted oma kundaližeks transportaks lidnas.

Rahvahidenkeskeine civiline Brisben-lendimport[1] (BNE / YBBN, 24 mln passažiroid vl 2019) sijadase 15 km päivnouzmha lidnan keskusespäi valdmeren randal, Brisben-jogensun hural randal, valdmeriportad vaste. Lendimed tehtas reisid Valdmerimaidme, Suvipäivnouzmaižen da Päivnouzmaižen Azijan lidnoihe, Kanadan i AÜV:oiden päivlaskmha, mugažo Avstralijadme. Kiruhraudte ühtenzoitab lendimportad Brisbenanke da läheliženke (60 km suvhe) Gold Kost-lidnanke štatan röunanno.

Homaičendad vajehta

  1. Rahvahidenkeskeižen Brisben-lendimportan sait (brisbane-airport.com). (angl.)

Irdkosketused vajehta



Avstralijan štatad da territorijad i niiden administrativižed keskused
Štatad Kvinslend (Brisben) | Päivlaskmaine Avstralii (Pert) | Suviavstralii (Adelaid) | Tasmanii (Hobart) | Uz' Suviuel's (Sidnei) | Viktorii (Mel'burn)
Territorijad Avstralijan pälidnan territorii (Kanber) | Džervis Bei territorii (Džervis Bei)| Pohjoine territorii (Darvin)