Ö (aig)

aig, konz Päiväine om alemba, mi gorizontan linijad
Sil sanal voib olda toižid znamoičendoid; miše nähta niid, tulgat tänna.

Ö om aigan keskust, mäneb jäl'ges ehtad da homendesen edes. Kaidas el'genduses (Man täht), ö om aigkeskust, konz Päiväine om alemba taivhanröunan linijad. Ö tuleb jäl'ges tikahtust.

Ö Gatčinan ümbrištos, Leningradan agj, Venäma
Vauged ö Piteriš, Kunstkameran sires

Ku öl Päiväine om taivhanröunan südäimes vai läz sidä, ka kuctas necidä aigpordod vauktaks öks. Voib kacelta sidä nägust kezaaigan Man pohjoižes (sidä kesken agjoiš, kus Vepsänma sijadase). Polärine ö tuleb tal'vaigan, mugoman ön hätkeližuz om ühtes päivesespäi polärižel pirdal pol'vodehesai nabal.

Evropan amuine ristitišt lugi aigad öiden verdal, ei ole päividen. Nügüd'aigan päivesen lugun vajehtuz tegese öl, se sättub ristituiden elole, sikš miše hö magatas sil aigal päpaloin (päiči öaterjoiden radnikoid). Erased gavedid i živatad vedadas ölišt elonmahtod i magatas päiväl, ka nimitadas niid sen tundusen mödhe (oz., öhabuk).

Järgeližes el'genduses ö om kaik aig, konz päiväižen diskan röun om alemba nägujad taivhanröunad, sidä kesken hämär. Levedusil 48°..65° ei oleskele täuzin pimedad öd, ka täuz'arvoine uni om tarbhaine ristitun täht. Astronomine ö, vai süvä ö [1], tuleb astronomižen hämäran jäl'ghe i zavodiše päiväižen keskusen todesižen taivhanröunan alle laskendanke alemba mi 18°.

Öihe sidodud vepsän muštatišed vajehta

  • Hüvä vest' öhuden völ magadab, a huba pigai tuleb.
  • Pit'kad päiväd radmata, pit'kad öd magadamata.

Kacu mugažo vajehta

Homaičendad vajehta

  1. The American Practical Navigator, 2017 thenauticalalmanac.com-saital, lp. 226. (angl.)
  Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.