Noril'sk: Erod versijoiden keskes

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
+
Koiravva (pagin | tehtud radod)
pEi ole vajehtusen ühthevedoid
Rivi 19:
 
== Istorii ==
[[Bronzaig]]an seižutez om löutud [[Päsino]]-järven randal suladuzpäčinke da ičesündujanke [[vas'k]]enke. 16.-17. voz'sadoil [[Mangazei]]-lidnan eläjad otiba kävutamižhe sijališt vas'kkivendod.

Noril'skan aluz om pandud vl 1935 sauvomha metallurgijan kompleksad [[GULAG|GULAG:an]] türmatud mehil i samha metalloid sijaližes äimetalližes kivendospäi ([[vas'k]], [[nikel']], [[platin]], [[kobal't (himine element)|kobal't]]). Se sai lidnan statusad vl 1953.
 
Vn 2001 tal'vkuspäi verazmalaižiden tulend lidnha om röunatud, voib olda lidnas tobmuden laskendan vaiše.
 
== Geografijan andmused ==
Lidn sijadase ani suvhe [[Taimiran pol'sar'|Taimiran pol'sarelpäi]], [[igähine roug|igähižen rougun]] zonas, [[Pohjoine polärine pird|Pohjoižen polärižen pirdan]] südäimes, 90 m korktusel valdmeren pindan päl, Noril'skan mägiden pautkidenno. Om ümbärtud [[mectundr]]al da redustadud territorijoil. [[Päsino]]-järven pala om lidnümbrikon pohjoižes, Madal-järven pala — päivnouzmas (mülüdas [[Karan meri|Karan meren]] basseinha). Matkad [[Krasnojarsk]]hasai om 00001500 km suvhe orhal, [[Jenisei]]n randhasai ([[Dudink]]-lidn) om 90 km päivlaskmha raudtedme.
 
Klimat om sorav [[subarktine vö|subarktine]] tulleikaz. Tal'v da lumikate oleldas 7..9 kud vodes, voden keskmäine lämuz −9,8 C°. Polärine päiv da ö oleskeldas lidnas. Paneb sadegid 341 mm vodes, elokus enamba kaiked (52 mm).
Rivi 33 ⟶ 35:
Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnümbrikon eläjiden lugu oli 175 365 ristitud. Kaikiš suremb lidnümbrikon ristitišt oli vl 2006 — 213 200 ristitud, Noril'sk-lidnan edel lidnümbrikod — vl 1985, oli 185 tuhad eläjid. Specialižen opendusen aluzkundad oma industrialine institut, medicinine škol, pedagogine kolledž, servisan da tehnologijoiden professionaline licei.
 
Avtobusad, maršruttaksid da taksid oma kundaližtransportaks lidnas. Päraudtestancii om saudud vozil 1951—1953, om sauptud vspäi 1998, tühjitihe ezilidnelektrojonusid. Raudte ühtenzoitab [[Talnah]]-rajonanke da [[Dudink]]-meriportanke, vspäi 1998 om ajamha jüguid vaiše. Tatanmaine soda- da civiline ''Noril'sk (Alikel')''-lendimport (''NSK / НАК'') sijadase 52 km päivlaskmha lidnan keskusespäi, tehtas reisid matkadajiden täht Venäman surihe lidnoihe da Taimiradme, mugažo jügureisid.
 
== Irdkosketused ==