Litvanma: Erod versijoiden keskes

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
Tühjitadud toižetuz 80826, kudamban tegi Андрей Погадаев (arutelu) - writing like speaking
Koiravva (pagin | tehtud radod)
formitez
Rivi 6:
| Flag text = Litvanman flag
| Pälidn = Vil'nüs
| Eläjiden lugu = 2,944,459<ref>[http://osp.stat.gov.lt/en/statistiniu-rodikliu-analize?hash=fe50728e-c157-4ac1-a8ad-7e2af74affde&portletFormName=visualization Ristitišt kun augotišel. — ''Osp.stat.gov.lt''.] {{ref-en}}</ref>
| Voz' = 2014
| Pind = 65,300
Rivi 19:
| Aigvö = tal'vel [[UTC]]+2<br />kezal [[UTC]]+3
}}
'''Litvanma''' ([[litvan kel'{{lang-lt|litv.]]: ''Lietuva''}}), oficialižikš '''Litvanman Tazovaldkund''' ([[litvan kel'{{lang-lt|litv.]]: ''Lietuvos Respublika''}}), om valdkund [[Päivnouzmpol'ne Evrop|Päivnouzmpol'žes Evropas]], [[Baltijan meri|Baltijan meren]] randal. Vspäi 2004 [[Evropan Ühtištuz|]]:n]] da [[Pohjoižatlantižen kožundkirjutesen organizacii|PAKO]]:n]] ühtnii. Pälidn da kaikiš suremb lidn om [[Vil'nüs]].
 
== Istorii ==
Ezmäine johtutezmainitez oli keskaigaižes Litvanmas oli vl 1009. XIII voz'sadalesai germanižed ricer'kundad (ordenad) ladiba anastada Litvanmad i toda sinnä hristanuskondad[[hristanuskond]]ad, no satusita. Litvanma tegihe hristianižeks vaiše XIV voz'sadan lopuks. Sil aigal se oli jo üks' surembaižiš valdkundoišpäi päivlaskmaižes Evropas. Vl 1569 Litvanma ühtištui Pol'šanmanke Pol'šanlitvanmaha (ninga nimitadud [[Lüblinan Unii]]). Vl 1795 kaik Litvanma tegihe [[Venälaine Imperii|Venälaižen Imperijan]] palaks. 18.02.1918 Litvanman nevonkund (kaikiden litvalaižiden ezitai organ) om tedotanu Litvanman ripmatomut. Sil aigal kaik Litvanma oli völ okkupiruidud germanižil sodavägil (oli [[Ezmäine mail'mansoda]]). Jäl'ges germanižiden sodavägiden lähtendad pol'šalaižed nacionalistad tegiba Vil'nüsha kumaiduz, kudamban ezinenas oli jeneral Želigovski. Litvanman ohjastuz pageni [[Kaunas]]ha. Kaunas oli Litvanman [[pälidn]]an vodelesai 1940.
 
Vl 1940 Litvanman okkupirui [[Nevondkundaline Ühtištuz]]; nece oli [[Molotovan-Ribbantropan pakt]]an oiged rezul'tat. Vozil 1941 — 1944 Litvanman okkupirui1941—1944 nacional-socialistine [[Germanii]] okkupirui Litvanman. Vl 1944 Litvanman möst anastianastihe Litvanman, [[Nevondkundaline Ühtištuz]] tegi necidä azjad.
 
Ripmatomuz tedotihe udes 11.03.1991. Litvanma tegihe [[EÜ]]:n da [[PAKO]]:n ühtnijaks vl 2004.
Rivi 36:
Litvanman kaikiš korktembad mäged oma Juozapine vai Kruopine (niiden korktuz om ühtejitte). Valdkundan pindan koumandesen kattas mecad. Kaikiš suremb (pidemb) jogi om [[Neman|Nämunas]] (Nemunas); Litvanmas om enamb 4000 järved.
 
Voden kesklämuz'keskmäine lämuz om +6,7 grad., uhokun -2,8 da heinkun +17,9 grad. Lämuden vajehtusen amplitud om sur': kezan +30 gradusišpäi tal'ven -32 gradusihesai. Vozne keskpaineh om 744,8 mm., kesknepsuz — 78 %.
 
== Politine sistem ==
Rivi 42:
Litvanma om unitarine konstitucine [[parlamentine tazovaldkund]] äjiden partijoiden sistemanke.
 
Litvanman prezident om valdkundanpämez', händast valitas ühtihižil valičemižil viden voden strokuks. Prezident om armijan päkäsknik i ohjandab irdpolitikal. Hän sijatab mugažo päministran (nece sijatez vahvištab parlament, [[litvan kel'{{lang-lt|litv.]] ''Seimas''}}).
 
Litvanman parlamentas (seimas) om 141 deputatad. Deputatoid valitas nellän voden strokuks.
Rivi 48:
== Administrativiž-territorialine jagand ==
&nbsp;&nbsp;&nbsp;''Kacu kirjutuz: [[Litvanman administrativiž-territorialine jagand]].''
[[Fail:Lithuania, administrative divisions (districts+municipalities) - Nmbrs - colored.svg|thumb|right|300px250px|Litvanman agjoiden kart.]]
Litvanma jagadas kümnehe agjaha ([[litvan kel'|litvank.]] ''apskritis''). Surembad lidnad oma ičenaižed agjad.
 
Rivi 57:
! |Administrativine keskuz
! |Pind,<br />km²
! |Ristitišt<br />(2011)<ref >[http://web.stat.gov.lt/uploads/Lietuvos_gyventojai_2011.pdf?PHPSESSID=twmjcujxideyz Vn 2011 Litvanman rahvahanlugemižen andmused. — ''Web.stat.gov.lt''.] {{lang-lt}}</ref>, rist.
! |Rahvahantiheduz,<br />rist./km²
|-----
Rivi 137:
Enamba 83% Litavnman eläjid — [[litvalaižed]], 6,6% — [[pol'šalaižed]], 5,4% — [[venänikad]] da 1,3% — [[vaugedvenälaižed]].
 
Litvalaižed — [[|katoline jumalankodikund|katoližen jumalanpertinjumalankodikundan]] uskojad; Litvanman om völ ortodoksid, protestantid, judaistoid da musul'manoid.
 
== Ižanduz ==
Litvanman ižanduz kazvab stabiližešti; vl 2006 [[radotomuz|radotomiden]] lugu oli 6,1%, infläcii oli 3%. Edel surt finansišt krizisad Venämas (vl 2008) Litvanman torguindan päpartnöran oli [[Venäma]]., Nügüdnügüd' Litvanman torguindan päpartnör om [[Evropan Ühtištuz|EÜ]]. Kaikiš znamasižembad sarakod oma himine (azotheretusiden tehmine), kivivoin ümbriradmine (importiruidud kivivoil) i sömtegimišt. Vhesai 2010 kaikiš suremb radišt oli Ignalinan atomine elektrostancii, kudamb andabandoi 70% valdkundha tehtud elektrust.
 
== Homaičendad ==
Rivi 146:
 
== Irdkosketused ==
* [http://www.lrv.lt/ Litvanman ohjastusen oficialine sait (''lrv.lt'').] {{ref-lt}} {{ref-en}}
* [http://www.president.lt/ Litvanman prezidentan oficialine sait (''president.lt'').] {{ref-lt}} {{ref-en}} {{ref-fr}} {{ref-ru}}
* [http://www3.lrs.lt/ Litvanman parlamentan oficialine sait (''lrs.lt'').] {{ref-lt}} {{ref-en}} {{ref-fr}} {{ref-de}} {{ref-ru}}
 
{{Commons|Lithuania}}
 
{{Litvanman agjad}}
{{Evrop}}