Alžir: Erod versijoiden keskes
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
+ |
ližaduz |
||
Rivi 21:
| Aigvö = [[UTC]]+1
}}
'''Alžir''' ([[araban kel'|arab.]]: الجزائر, vepsän transkripcii: ''Al'-Džazāir''), täuz' oficialine nimituz — '''Alžiran Rahvahaline Demokratine Tazovaldkund''' ([[araban kel'|arab.]]: الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية ''Al'-Džumhurijja Al'-Džazairijja Ad-Dimukratijja Aš-Šabijja''), om valdkund [[Afrik]]an pohjoižes.
== Istorii ==
Rivi 32:
Alžir om mavaldkundröunoiš [[Tunis]]anke (röunan piduz — 1034 km) da [[Livii|Livijanke]] (989 km) päivnouzmas, [[Niger]]anke suvipäivnouzmas (951 km), [[Mali]]nke (1359 km) da [[Mavritanii|Mavritanijanke]] (460 km) suvipäivlaskmas, [[Marok]]onke päivlaskmas (1941 km, sidä kesken [[Päivlaskmaine Sahar|Päivlaskmaižen Saharanke]] — 41 km). Ühthine röunoiden piduz om 6734 km. Alžiran pohjoižed randad lainištab [[Keskmeri]] 998 km pitte randanpirdanke. Valdkundan pind om 2,381,741 km².
[[Atlas (mäged)|Atlas]]-mägiden päivnouzmaine pol' seižub Alžiran pohjoižes, läz mererandištod. Murendajad [[manrehkaiduz|manrehkaidused]] oma paksud täs, kaikiš tihedašti elänzoittud sijas (93% valdkundan ristitištod eläb läheli). Kaikiš korktemb čokkoim om [[Ahaggar]]-mägišton [[Tahat]]-mägi (3003 m) suvipäivnouzmpoles. Madalambaine sija om solakahan [[Šott-Mel'gir]]-järven pind (-40 m). Rahvahatoi [[Sahar (rahvahatoi ma)|Sahar]]-letetazangišt otab valdkundan territorijan nell' videndest. Surembaine jogi om [[Šeliff]] 700 km pitte.
Londuseližed pävarad oma [[kivivoi]], [[londuseline gaz]], [[raud]]kivend, [[cink]], [[hahktin]], [[uran (himine element)|uran]], [[fosfor|fosfatad]].
Rivi 38:
== Politine sistem ==
[[Fail:Assemblée populaire nationale (Algérie).jpg|thumb|right|250px|Alžiran parlamentan alakodin pert' [[Alžir (lidn)|Alžir-lidnas]].]]
Ohjandusen form om unitarine [[segoitadud tazovaldkund|parlamentiž-prezidentine]] tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' om prezident. Kaik rahvaz valičeb händast videks vodeks, strokuiden lugu om röunatusita.
Parlament om kaks'kodine. Üläkodi om Nacionaline Nevondkund ([[araban kel'|arab.]]: ''al'-Madžlis al'-Umma'') 144 ühtnijanke (heiden koumandest prezident paneb radnikusile, 2/3 — valitas agjoiden suimil). Alakodi om Rahvahaline Nacionaline Suim ([[araban kel'|arab.]]: ''al'-Madžlis al'-Ša'abi al'-Vatani'') 462 ezitajanke, kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks.
Järgvaličendad parlamentan alakodihe oliba vl 2012 semendkun 10. päiväl. Nügüdläine prezident om [[Buteflika Abdel' Aziz|Abdel' Aziz Buteflika]]
== Administrativiž-territorialine jagand ==
''Kacu kirjutuz: [[Alžiran administrativiž-territorialine jagand]].''
Alžir alajagase 48 agjaha (üks'lugu [[araban kel'|arab.]]: ولاية ''vilajet''). Agjad jagase 553 ümbrikho (üks'lugu [[araban kel'|arab.]]: دائرة ''daira''), ned — 1541 kommunha (üks'lugu [[araban kel'|arab.]]: بلدية ''baladija'').
== Eläjad ==
Alžiras elädas [[alžiralaižed]].
Toižed sured lidnad (enamba 300 tuh. ristitud vl 2012, surembaspäi penembha): [[Oran]], [[Konstantin (lidn, Alžir)|Konstantin]], [[Džel'f]], [[Batn (lidn, Alžir)|Batn]], [[Setif]]. Vl 2012 kaik om 50 sadatuhašt lidnad.
Vl 2009 eläjiden lugu oli 34,895,000 ristitud.
Rivi 64 ⟶ 66:
{{Afrik}}
[[Kategorii:Alžir (valdkund)| ]]
| |||