Indonezii: Erod versijoiden keskes

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
pEi ole vajehtusen ühthevedoid
Koiravva (pagin | tehtud radod)
ližaduz
Rivi 3:
| Nimi = Indonezijan Tazovaldkund<br />Republik Indonesia
| Valdkundznam = Coat of Arms of Indonesia Garuda Pancasila.svg
| Flag = Flag of Indonesia.svg{{!}}border
| Valdkundznam text = Indonezijan valdkundznam
| Flag text = Indonezijan flag
Rivi 14:
| Valdkundan pämez' = [[Džoko Vidodo]]
| Päministr = ''eile olmas''
| Religii = [[islam]], [[hristanuskond]]
| Valüt = [[indonezijan rupii]] (Rp) (IDR)
| Internet-domen = [[.id]]
| Telefonkod = +62
| Aigvö = [[UTC]]+7...+9
}}
'''Indonezii''' ([[indonezijan kel'|indonez.]]: ''Indonesia''), täuz' oficialine nimituz — '''Indonezijan Tazovaldkund''' ([[indonezijan kel'|indonez.]]: ''Republik Indonesia''), om järed sar'hine ekvatorialine valdkund [[Azii|Suvipäivnouzmaižes Azijas]]. Sen pälidnPälidn da kaikiš suremb lidn om [[Džakart]].
 
Vl 2014 eläjiden lugu om 253,609,643 ristitud (nellänz' mail'mas).
 
== Istorii ==
Vl 1945 elokun 17. päivänpäiväl Indonezii tedoti ičeze ripmatomudes [[Alamad|Alamaišpäi]]. Valdkundan Konstitucii tuli väghe sil-žo päiväl. Vozil 1950-1959 ei olend väges valdkundan ühtmuden udessündutamižen aigan. Nell' znamasišt vajehtust oli pandud Konstitucijha (vozil 1998, 1999, 2001), sidä kesken jagamha koume tobmuden sarakoid [[Suharto]]-prezidentan (1967-1998) ohjandusen jäl'ghe.
 
== Geografijan andmused ==
[[Fail:Map of Indonesia Demis.png|thumb|left|250px|Indonezijan reljefan kart.]]
Indonezii om kaikiš suremb sar'hine valdkund mail'mas. Se sijadase [[Malain sarišt]]ol pidust' [[Ma]]n ekvatorad 17804 saril, niišpäi 6 tuhad sared oma elänzoittud, 9634 — nimetomad. Surembaižed sared oma [[Sumatr]], [[Kalimantan]] (keskmäine da suvine pala), [[Uz' Gvinei]] (päivlaskmaine pala), [[Jav (sar')|Jav]] da [[Sulavesi]].
Pind om 1,904,569 km².
 
Indonezii om mavaldkundröunoiš [[Malaizii|Malaizijanke]] pohjoižes (röunan piduz — 1881 km), [[Papua — Uz' Gvinei|Papua — Uden Gvinejanke]] (824 km) päivnouzmas da [[Päivnouzmaine Timor|Päivnouzmaižen Timoranke]] (253 km) suves. Ühthine röunoiden piduz om 2958 km. Valdkundan pind om 1,904,569 km² (ezmäine sija Suvipäivnouzmpol'žes Azijas da 14nz' mail'mas).
 
Valdkund om meriröunoiš mugažo [[Singapur]]anke, [[Filippinad|Filippinoidenke]], [[Avstralii|Avstralijanke]] da [[Indii|Indijanke]]. Indonezijan suvipäivlaskmaižed da suvirandad lainištab [[Indine valdmeri]] da sen [[Timoran meri]], pohjoižed randad — [[Tün' valdmeri]] da sen randaližed mered: [[Javan meri]], [[Sulavesin meri]], [[Balin meri]], [[Floresmeri]], [[Savumeri]], [[Bandameri]], [[Serammeri]], [[Hal'maheran meri]], [[Molukkan meri]]. Ühthine randanpird — 54 716 km.
 
400 vulkanad om Indonezijas, niišpäi pol'tošt sadad oma aktivižed. Vodes oleleb 7 tuhad penid manrehkaidusid (penemb 4 ballad) da üks' vulkanan lavanheitand. Valdkundan da [[Valdmerimad|Valdmerimaiden]] kaikiš korktemb čokkoim om [[Punčak Džai]]-mägi (4884 m) [[Uz' Gvinei]]-saren päivlaskmas.
 
Klimat om [[ekvatorialine vö|ekvatorialine]] valdmerine neps mussonine. Kun keskmäine lämuz om +26...+28°C. Randištol vajehtusid ani ei olele vodes ümbri, sikš miše lämäd meriveded oma läz kaikenaigašti. Mägiden korktusil enamba 1500 metrad voib panda [[hala]]d öidme. Äi jogid om suril saril, no kaik ned oma lühüdad.
 
Londuseližed varad oma [[kivivoi]], [[londuseline gaz]], [[kivihil']], [[tin]], [[alüminii|boksitad]], [[nikel']], [[vas'k]], [[kuld]], [[hobed]], [[mec]], solad [[heretuz|heretusid]] tehmaha.
 
== Politine sistem ==
[[Fail:Merdeka Palace Changing Guard 2.jpg|thumb|right|250px|Indonezijan prezidentan ''Merdeka''-pert'kulu («Joudjuden») [[Džakart]]as.]]
Ohjandusen form om unitarine konstitucine [[prezidentine tazovaldkund|prezidentine]] tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' da ohjastusen direktor om prezident. Hän mugažo om armijan päkäsknik da röunantagaižiden azjoiden ministr, märičeb ohjastusen mülükundad, taričeb ministriden kandidatoid vahvištamha parlamentale, paneb radnikusile jättud vahvištuseta parlamental ministrid. Üks' varaprezident om prezidentale abuhu, hän tegeb prezidentan velgusidme lähtendan erindha statjan. Vspäi 2004 kaik rahvaz valičeb valdkundan prezidentad da varaprezidentad videks vodeks, kahtenden strokun om voimuz.
 
Parlament om kaks'kodine Rahvahan Nevondkundaline Suim ([[indonezijan kel'|indonez.]]: ''Majelis Permusyawaratan Rakyat, MPR'') 692 ühtnijanke. Ezmäine kodi om Agjoiden Ezitajiden Nevondkund ([[indonezijan kel'|indonez.]]: ''Dewan Perwakilan Daerah, DPD'') 132 ühtnijanke (nellin kaikuččes agjaspäi). Toine kodi om Rahvahan Ezitajiden Nevondkund ([[indonezijan kel'|indonez.]]: ''Dewan Perwakilan Rakyat, DPR'') 560 ühtnijanke. Kaik rahvaz valičeb parlamentan ühtnijoid videks vodeks. Parlamentale sab heitta prezidentad radmaspäi uskletomuden ozutandal.
Parlament om kaks'kodine Rahvahan Nevondkundaline Suim (indonez. ''MPR'').
 
Järgvaličendad parlamentha oliba vl 2014 sulakun 9. päiväl. Prezidentad da varaprezidentad valitihe järgkerdan vl 2014 heinkun 9. päiväl. Vs 2014 redukun 20. päiväspäi Indonezijan nügüdläine prezident om [[Džoko Vidodo]] (sai 53,15%), varaprezident om [[Kalla Jusuf|Jusuf Kalla]].
Indonezijan prezident om [[Džoko Vidodo]].
 
== Administrativiž-territorialine jagand ==
&nbsp;&nbsp;&nbsp;''Kacu kirjutuz: [[Indonezijan administrativiž-territorialine jagand]].''
 
Indonezii alajagase 34 regionha: 32 niišpäi oma agjad (provincijad, [[indonezijan kel'|indonez.]]: ''provinsi''; 3 — eriližen statusanke), 2 oma eriližed ümbrikod agjaha tazostadud ([[Džakart]]-pälidn da [[Džokjakart]]). Agjad alajagase ümbrikoihe ([[indonezijan kel'|indonez.]]: ''kabupaten'') da niihe tazostadud lidnoihe (üks'lugu [[indonezijan kel'|indonez.]]: ''kota'').
 
== Eläjad ==
Indonezijas elädas [[indonezijalaižed]]. Kaikiš tihedašti elänzoittud om [[Jav (sar')|Jav]]-sar'.
 
Toižed lidnad-millionerad (enamba 2 mln ristitud vl 2013, surembaspäi penembha): [[Surabai]], [[Bandung]], [[Bekasi]], [[Medan]], [[Tangerang]]. Vl 2013 kaik oli 87 lidnad enamba mi 100 tuh. eläjidenke. Ühthemänho 98 lidnad om valdkundas.
Vl 2005 eläjiden lugu oli 237 424 363 ristitud.
 
Vl 2005 eläjiden lugu oli 237 ,424 ,363 ristitud.
 
== Rahvahanižanduz ==
Indonezijan päeksport om elektroladimišt (läz 15%), erazvuiččed [[sobad]] (läz 12%), [[kivihil']] (10%), [[kivivoi]] (8%), [[pal'm|pal'mvoi]] (7%), [[londuseline gaz]] (6%), [[pu (material)|pumaterialad]] da [[bumag]] (6%); toine eksport — [[kuld]] (5%), [[räzin]] (3%), [[kakao|kakaoproduktad]] (2%), [[vas'k]] (1%), [[tin]] (1%). [[Kitai]], [[Japonii]] da [[Singapur]] oma päühtnijad torguindas (eksportan dai importan koumandez).
 
== Homaičendad ==
Rivi 50 ⟶ 68:
 
== Irdkosketused ==
* [http://www.indonesia.go.id/ Indonezijan Tazovaldkundan oficialine portal.] {{ref-id}} {{ref-en}}
* [http://www.setneg.go.id/ Indonezijan Tazovaldkundan prezidentan administracijan oficialine portal.] {{ref-id}} {{ref-en}}
* [http://www.wapresri.go.id/ Indonezijan Tazovaldkundan varaprezidentan oficialine sait.] {{ref-id}}
* [http://www.setkab.go.id/ Indonezijan Tazovaldkundan ohjastusen oficialine sait.] {{ref-id}}
* [http://www.mpr.go.id/ Indonezijan Tazovaldkundan parlamentan oficialine sait.] {{ref-id}}
* [http://www.bps.go.id/ Indonezijan Statistikan komitet (''Badan Pusat Statistik'').] {{ref-id}} {{ref-en}}
 
{{Azii}}
 
{{stub}}
 
[[Kategorii:Indonezii| ]]