Vajehtuz 9. Kezaku 2015, kell 20:06 vajehta K9re11 (pagin \| tehtud radod) 2754 vajehtused Ei ole vajehtusen ühthevedoid ← Vanhemb vajehtuz		Vajehtuz 10. Kezaku 2015, kell 20:10 vajehta heitta Koiravva (pagin \| tehtud radod) 73 391 vajehtused ++ Udemb vajehtuz→
Rivi 19: \| Aigvö = [[UTC]]+0 }} '''Islandii''' ([[islandijan kel'\|isl.]]: ''Ísland'' [ˈistlant], kändase kuti «~~jäiden ma» vai «jäkaz ma~~sar'», se om täuz' oficialine nimituz) — sar'hine valdkund [[~~Pohjoiževrop~~Evrop]]~~as.~~an ~~Vspäi 1949 [[PAKO]]:n ühtnii~~pohjoižes. ~~Sen pälidn~~Pälidn da kaikiš suremb lidn om [[Reikjavik]] (valdkundan ristitišton läz 60% sen ezilidnoidenke). Vspäi 1949 om [[Pohjoižatlantižen Kožundkirjutesen organizacii\|PAKO]]:n ühtnijaks. Ei ole ičeze regulärižid sodavägid, vaiše randkaičendvägi om. == Istorii == Vl 1944 kezakun 17. päiväl Islandii tedoti ripmatomut [[Danii\|Danijaspäi]] da tegihe tazovaldkundaks, sil-žo päiväl parlament vahvišti valdkundan konstitucijad ([[islandijan kel'\|isl.]]: ''Stjórnarskrá''). Nece konstitucii<ref>[http://www.government.is/constitution Islandijan Konstitucijan tekst ohjastusen saital (government.is).] {{ref-en}}</ref> om väges tähäsai, voziden 1984, 1991, 1995 da 1999 znamasižiden vajehtusidenke. Kaikel rahvahal kirjutadud uden Konstitucijan projekt oli hüvästadud vl 2012 redukun 20. päiväl referendumal. == Geografijan andmused == [[Fail:Map of Iceland.svg\|thumb\|left\|250px\|Islandijan topografine kart.]] Islandii om mail'man kaikiš suremb vulkanižen augotižlibundan sar'. Se sijadase ani suvhe [[Pohjoine nabapird\|Pohjoižes nabapirdaspäi]]. Eile Islandijan ~~valdkundaližid~~valdkundališt ~~röunoid~~röunad kuivmadme. ~~eile,~~Valdkund sijadase lodehpolehe [[Sur' Britanii\|Suren ~~Britanijan~~Britanijaspäi]] ~~lodehes~~. Sen randad lainištab [[Atlantine valdmeri]] kaikiš polišpäi. ~~Randišton~~Ühthine ~~piduz~~randanpiduz om 6088 km. Islandijaspäi [[Grenland]]hasai om 287 km lodeheze<ref name="islandijan geografii"/>, [[Fareran sared\|Fareran sarihesai]] — 420 km suvipäivnouzmha, [[Šotlandii\|Šotlandijhasai]] — 798 km suvipäivnouzmha, [[Norvegii\|Norvegijahasai]] — 970 km päivnouzmha. Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om [[Hvannadalšnukur]]-vulkan (2110 m). [[Tundr]] otab 62,7% saren territorijad. [[Geizer]]ad oma levitadud. Klimat om [[ven vö\|ven]] lämän [[Gol'fstrim]]-joksendan tagut. Vodenkeskeine lämuz om +3...+5°C. Paneb sadegid 500-750 mm vodes pohjoižrandištol da 3800 mm vodes suvirandištol. Mecoiden pind om läz sadandest. Londuseližed pävarad oma [[kala]], [[geotermine energii]], [[alüminii]]; toižed varad — [[rik]], [[gidroenergii]]. == Politine sistem == [[Fail:Reykjavik althing.jpg\|thumb\|right\|250px\|Islandijan parlamentan pert' [[Reikjavik]]as.]] Ohjastusen form om unitarine [[parlamentine tazovaldkund\|parlamentine]] tazovaldkund. Valdkundan pämez' om prezident ([[islandijan kel'\|isl.]]: ''Forseti''). Kaik rahvaz valičeb händast 4 vodeks. Strokuiden lugu om röunatusita, i nügüdläine [[Oulavür Ragnar Grimsson]]-prezident om valdatusiš jo videndel strokul jäl'geten vspäi 1996. Prezident paneb päministrad radsijha valičendoiden parlamentha satusiden mödhe, parlamentan nevondan mödhe. ~~Valdkundan pämez' om prezident ([[islandijan kel'\|isl.]]: ''Forseti'').~~ Parlament ([[islandijan kel'\|isl.]]: ''Alþingi'', virktas «Al'ting», kätas «Ühthine ~~suim~~Suim») om üks'kodine, siš om 63 ühtnijad. Kaik rahvaz valičeb heid 4 vodeks. Se om kaikiš vanhemb parlament mail'mas, radab vspäi 930, udessündutadud vl 1845. Järgvaličendad parlamentha oliba vl 2013 sulakun 27. päiväl. Prezidentad valitihe jäl'gmäižen kerdan vl 2012 kezakun 30. päiväl. Vspäi 2013 semendkun 23. päiväspäi [[Sigmundur David Gunnlaugsson]] om päministraks. == Administrativiž-territorialine jagand ==    ''Kacu kirjutuz: [[Islandijan administrativiž-territorialine jagand]].'' Islandii alajagase kuzhe agjaha (valičemižümbrikho, [[islandijan kel'\|isl.]]: ''kjördæmi''). Kaks' niišpäi oma [[Reikjavik]]as da völ üks' ühtenzoitab sen ezilidnoid. Agjad alajagase 23 järgeližhe ümbrikho (üks'lugu [[islandijan kel'\|isl.]]: ''sýslur'') da 24 lidnha ičeohjastusenke ([[islandijan kel'\|isl.]]: ''kaupstaðir''). Ümbrikod da lidnad alajagase 76 kundha ([[islandijan kel'\|isl.]]: ''sveitarfélög''). Mugažo alajagadas valdkundad 8 statistižhe regionha ([[islandijan kel'\|isl.]]: ''landsvæði / héruð''). == Eläjad == Islandijas elädas [[islandijalaižed]]. Islandijas om 32 lidnad, kus enamba 1 tuhad ristitud eläb. Järed lidnad (enamba 10 tuh. rist., 2014<ref>[http://www.statice.is/Statistics/Population/Municipalities Population by municipality, age and sex 1998-2014 - Division into municipalites as of 1 January 2014. — Statistics Iceland (statice.is).]</ref>): [[Koupavogür]], [[Habnarfjordür]], [[Aküreiri]], [[Keblavik]], [[Gardabair]].▼ ▲~~Islandijas~~Valdkundas om 32 lidnad, kus enamba 1 tuhad ristitud ~~eläb~~elädas. Järed lidnad (enamba 10 tuh. ~~rist.,~~ristitud vl 2014<ref>[http://www.statice.is/Statistics/Population/Municipalities Population by municipality, age and sex 1998-2014 - Division into municipalites as of 1 January 2014. — Statistics Iceland (statice.is).] {{ref-en}}</ref>): [[Koupavogür]], [[Habnarfjordür]], [[Aküreiri]], [[Keblavik]], [[Gardabair]]. == Ižanduz == Islandijan päeksport om kaikenvuitte [[kala]] kaikil näguil (34%, [[liha]]nke), ümbriradmatoi [[alüminii]] (31%); toine eksport — aerokosmine produkcii (4%), [[raud]]an ühthesuladused (3%), [[söm živatoile]] (3%), [[zell'\|zelläd]] (2%), [[kalarazv]] (2%), alüminiivanuim (1%). == Homaičendad == Rivi 49 ⟶ 67: == Irdkosketused == * [http://www.government.is/ Islandijan ohjastusen oficialine sait.] {{ref-is}} {{ref-en}}▼ * [http://www.iceland.org/ Islandijan valdkundaline informacine keskuz da Islandijan sur'oigenduzkundad.] {{ref-is}} {{ref-en}} * [http://www.althingi.is/ Islandijan parlamentan oficialine portal.] {{ref-is}} {{ref-da}} {{ref-en}} ▲* [http://www.government.is/ Islandijan ohjastusen oficialine sait.] {{ref-is}} {{ref-en}} {{Evrop}} ~~{{stub}}~~ [[Kategorii:Islandii\| ]]

Islandii: Erod versijoiden keskes