Avstralii: Erod versijoiden keskes
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
K9re11 (pagin | tehtud radod) |
++ |
||
Rivi 1:
{{Znamoičendad|Avstralii (znamoičendad)}}▼
{{1000}}
▲{{Znamoičendad|Avstralii (znamoičendad)}}
{{Valdkund
| Nimi = Avstralijan Ühtištuz<br />Commonwealth of Australia
Rivi 24:
== Istorii ==
Vs 1901 vilukun 1. päiväspäi Avstralii tegihe [[Sur' Britanii|Suren Britanijan]] dominionaks da zavodi ičeze formiruind valdkundaks.
Vl 1986 keväz'kun 3. päiväl Avstralii sai täut ripmatomut [[Sur' Britanii|Sures Britanijaspäi]], sen parlamentan käskusišpäi.
== Geografijan andmused ==
[[Fail:Reliefmap of Australia.png|thumb|left|250px|Avstralijan reljefan kart.]]
Avstralii-valdkund sijadase [[Avstralii (kontinent)|ühtennimižel kontinental]], [[Indine valdmeri|Indižen]] da [[Tün' valdmeri|Tünen]] valdmeriden keskes. Valdkundan pind om 7,692,024 km² (kudenz' sija mail'mas). Valdkundröunoid madme eile. Randanpird 25,760 km. [[Indonezii]], [[Päivnouzmaine Timor]] da [[Papua — Uz' Gvinei]] sijadase pohjoižpoles, [[Solomonan Sared]], [[Vanuatu]] da [[Uz' Kaledonii]] sijadase pohjoižpäivnouzmpoles, [[Uz' Zelandii]] — suvipäivnouzmpoles.
Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om [[Mouson (vulkan)|Mouson]]-vulkan (2745 m) [[Herd (sar')|Herd]]-sarel läz [[Antarktid]]ad, korktembaine kontinentaline čokkoim om [[Koscüško (mägi)|Koscüško]]-mägi (2228 m). Surembaižed joged oma [[Murrei (jogi)|Murrei]] ([[Marri]]) sen [[Darling (jogi)|Darling]]-ližajogenke. Umbištadud solakaz [[Eri (järv)|Eri]]-järv ([[Kati Tand]]) täudes olendas om kaikiš suremb Avstralijas, 9500 nellikkilometrhasai pindanke.
Klimatižed vöd vajehtadas [[ekvatorialine vö|ekvatorialižespäi]] pohjoižes [[ven vö|venho]] suvipäivnouzmas.
Londuseližed pävarad oma [[kivihil']], [[kivivoi]], [[londuseline gaz]], kaikenvuiččed [[metall]]ad ([[raud|raudkivend]], [[alüminii|boksitad]], [[vas'k]], [[kuld]], [[hobed]], [[tin]], [[hahktin]], [[cink]], [[marganc]], [[harvad mametallad]], [[uran (himine element)|uran]]); toižed varad — [[almaz]]ad, [[lete]].
Rivi 33 ⟶ 40:
== Tobmuz ==
[[Fail:NewParliamentHouseInCanberra.jpg|thumb|right|250px|Avstralijan parlamentan pert' [[Kanberr]]as.]]
Ohjandusen form om federativine parlamentine [[konstitucine monarhii]]. Valdkundan pämez' om britanijan [[Elizavet Toine]]-kunigaznaine.
Parlament ([[anglijan kel'|angl.]]: ''The Commonwealth Parliament'') om kaks'kodine. Kunigaznaine om parlamentan ühtnijaks mugažo. Üläkodi om Senat ([[anglijan kel'|angl.]]: ''Senate''), kaik rahvaz valičeb sen 76
Järgvaličendad parlamentha oliba vl 2013 sügüz'kun 7. päiväl, valitihe alakodin ühtnijoid da Senatan pol't.
== Administrativiž-territorialine jagand ==
''Kacu kirjutuz: [[Avstralijan administrativiž-territorialine jagand]].''
Avstralii alajagase 6 štatha da 2 kontinentaližhe territorijha, lugemata penid sar'hižid territorijoid.
{| border="1" style="border-collapse:collapse; border-color:#ffffff; margin-top:1px; margin-bottom:15px; font-size:95%" cellpadding="1" width="100%"
Rivi 57 ⟶ 68:
! align="center" bgcolor="#eeeeff" width="10%"| Adm. ühtnikan tip
! align="center" bgcolor="#eeeeff" width="10%"| Pälidn
! align="center" bgcolor="#eeeeff" width="10%"|
! align="center" bgcolor="#eeeeff" width="22%"| Pind (km²)
|- align=center
Rivi 96 ⟶ 107:
== Ižanduz ==
Vl 2012 Avstralijan päeksport oli [[raud|raudkivend]] (22%), [[kivihil']] (18%), [[kuld]] (8%), [[londuseline gaz]] (6%), [[kivivoi]] (5%); toine eksport — [[söndtavarad]] (läz 4%), [[nižu]] (3%), [[cink]]an da [[hahktin]]an kivendod (2%), [[vill]] (1%), [[puvill]] (1%).
== Homaičendad ==
Rivi 105 ⟶ 117:
{{Valdmerimad}}
[[Kategorii:Avstralii (valdkund)| ]]
| |||