Venäma: Erod versijoiden keskes
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
p →Geografižed andmused: kuvatuz |
++ |
||
Rivi 1:
{{1000}}
{{Valdkund
| Nimi =
| Valdkundznam = Coat of Arms of the Russian Federation.svg
| Flag = Flag of Russia.svg
Rivi 7:
| Flag text = Venäman flag
| Pälidn = Moskv
| Eläjiden lugu = 142.470.272<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rs.html Venäman ristitišton endustuz vl 2014 heinkus. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov).] {{ref-en}}</ref>
| Voz' =
| Pind = 17.098.246
| Kart = Russian Federation (orthographic projection) - Crimea disputed.svg
Rivi 15:
| Päministr = [[Medvedev Dmitrii|Dmitrii Medvedev]]
| Religii = [[hristanuskond]], [[ateizm]], [[islam]], [[buddizm]], [[paganuz]]
| Valüt = [[venäman rubl']] (RUB) (₽)
| Internet-domen = [[.ru]], [[.рф]], [[.su]]
| Telefonkod = +7
| Aigvö = [[UTC]]+
}}
'''Venäma''' ([[venäkel'|venäkelel]]: ''Россия
Venäman pälidn da kaikiš suremb lidn om [[Moskv]]. Vl 2013 Venäläižes Federacijas
Venäma om [[Ühtenzoittud Rahvahiden Organizacii|Ühtenzoittud Rahvahiden Organizacijan]], [[Ripmatomiden Valdkundoiden Ühtnend]]an, [[Evrazijan Ekonomižen Ühtištuz|Evrazijan Ekonomižen Ühtištusen]] da toižiden organizacijoiden ühtnii.
== Istorii ==
XVI. voz'sadal
XVIII. voz'sadan augotišes
Vozil 1905—1907 oli [[ezmäine venäläine revolücii]].
Vozil 1941—1945 — Venäman ühtnemine [[Toine mail'man voin|Toižhe mail'manvoinha]] («Surhe Tatanman voinha») [[Saksanma]]d vaste.
Rivi 43:
Venäma sijadase [[Pohjoine šurupolišk|Pohjoižes mapoliškos]], [[Evrazii]]-kontinentan pohjoižel. Ümbri 14 procentas Venäman territorijad sijadase [[Pohjoine nabapird|Pohjoižen polärižen pirdan]] taga, igähižen rougun zonas.
Venälaine Federacii om [[Tün' valdmeri|Tünen]], [[Atlantine valdmeri|Antlantižen]] ([[Baltijan meri|Baltijan]], [[Must meri|Must]]- da [[Azovan meri|Azovan]] mered), [[Jävaldmeri]]n da [[Kaspijan meri|Kaspijan meren]] randoil, sen merirandad oma kaikiš pidembad Man toižihe valdkundoihe rindataden (37,653 km).
Venämal oma mavaldkundröunad [[Norvegii|Norvegijanke]], [[Suomenma]]nke, [[Estinma]]nke, [[Latvii|Latvijanke]], [[Litvanma]]nke, [[Pol'šanma]]nke, [[Vaugedvenäma]]nke, [[Ukrain]]anke, [[Gruzii|Gruzijanke]] (sidä kesken [[Abhazii|Abhazijanke]] da [[Suviosetii|Suviosetijanke]]), [[Azerbaidžan]]anke, [[Kazahstan]]anke, [[Mongolii|Mongolijanke]], [[Kitai Venäman agjahižed čokkoimed kontinental: agjahine pohjoine punkt — [[Čelüskinan nem']] [[Krasnojarskan rand]]as; agjahine suvipunkt — [[Bazardüzünmägi]] [[Dagestanan Tazovaldkund]]as; agjahine päivlaskmpol'ne punkt — [[Dežnövan nem']] [[Čukotkan avtonomine ümbrik|Čukotkan avtonomižes ümbrikos]]; agjahine päivnouzmpol'ne punkt — [[Baltijan letejono]] [[Kaliningradan agj]]as. Keskuzpunkt — [[Vivijärv]] [[Krasnojarskan rand]]as.
Venämas om enamba 120 tuhad jogid da ümbri 2 mln järvid. Kaikiš pidembad joged oma [[Amur]], [[Lenanjogi]], [[Kamanjogi]], [[Jenisei]], [[Irtiš]], [[Ob']], [[Volg]]; kaikiš surembad järved — [[Kaspijan meri]], [[Baikal]], [[Ladogjärv]] da [[Änine]].
== Politine sistem ==
1993 voden konstitucijan mödhe Venälaine Federacii om demokratine federativine valdkund [[segoitadud tazovaldkund|prezidentiž-parlamentižen tazovaldkundaližen]] ohjanduzmahtusenke.▼
=== Valdkundan pämez' ===
Venäman pämez' om prezident, kudambad eläjäd valitas
Venäman Prezidentoiden nimikirjutez:▼
* [[Jel'cin Boris|Boris Nikolajevič Jel'cin]] (1991—1999)▼
* [[Putin Vladimir|Vladimir Vladimirovič Putin]] (2000—2008) ▼
* [[Medvedev Dmitrii|Dmitrii Anatol'jevič Medvedev]] (2008—2012)▼
* [[Putin Vladimir|Vladimir Vladimirovič Putin]] (2012—tähäsai)▼
=== Käskusenandai tobmuz ===▼
Käskusenandajan
Radonoigendajan (Elohopanijan)
== Administrativiž-territorialine jagand ==
''Kacu kirjutuz: [[Venäman administrativiž-territorialine jagand]].''
83 regionad mülüdas Venäläižhe Federacijaha ([[Krim (Venäman region)|Krimad]] lugemata):
* 21 tazovaldkundad
Rivi 61 ⟶ 83:
== Eläjad ==
[[RosStat]]:an andmusiden mödhe,
Venämän eläjiden enambuz (2/3) eläb valdkundan [[Evrop|evropižes]]
79% Venäman eläjid — [[venälaižed]], 3,9% — [[kazanin totarlaižed]], 2% — [[ukrainalaižed]], 1,2% — [[baškiralaižed]], 1,1% — [[čuvašalaižed]]. Venäma om äirahvahaline valdkund, kus
==
Vl 2012 Venäman päeksport oli [[kivivoi]] da [[londuseline gaz]] (45%), [[kivivoiproduktad]] (25%), [[metall]]ad da metalltegesed (8%), himižen tegimišton produkcii (6%), mašinansauvomižen sarakon produkcii (5%); toine eksport — [[söndtavarad]] (3%), [[pu (material)]] (2%).
▲1993 voden konstitucijan mödhe Venälaine Federacii om demokratine federativine valdkund tazovaldkundaližen ohjanduzmahtusenke.
<references />
▲Venäman pämez' om prezident, kudambad eläjäd valitas videks vodeks.
▲Venäman Prezidentoiden nimikirjutez:
▲* [[Jel'cin Boris|Boris Nikolajevič Jel'cin]] (1991—1999)
▲* [[Putin Vladimir|Vladimir Vladimirovič Putin]] (2000—2008)
▲* [[Medvedev Dmitrii|Dmitrii Anatol'jevič Medvedev]] (2008—2012)
▲* [[Putin Vladimir|Vladimir Vladimirovič Putin]] (2012—tähäsai)
▲=== Käskusenandai tobmuz ===
▲Käskusenandajan tobmusen ülembaine aluskund om kaks’kodine parlament (Federaline suim): alahaine kodi (palat) — Valdkundaline Dum da ülähäine kodi (palat) — Federacijan nevondkund.
▲=== Elohopanii tobmuz ===
▲Elohopanijan tobmusen ülembaine aluskund om Venälaižen federacijan ohjastuz, kudamban ezimest paneb radnikusele prezident. Ezimehen kandidaturan vahvištoitab Valdkundaline Dum.
== Irdkosketused ==
* [http://www.kremlin.ru/ Venäläižen
* [http://www.duma.gov.ru/ Valdkundaližen Duman sait] {{ref-ru}}
* [http://www.gov.ru/ Venäläižen Federacijan federaližiden valkundaližiden
{{Evrop}}
{{Azii}}
Rivi 94 ⟶ 105:
{{Nece kirjutuz Vepsän Vikijas|[http://veps-kir.wikia.com/wiki/Веняма Веняма]}}
[[Kategorii:Venäma|
|