Sur' Britanii: Erod versijoiden keskes

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
pEi ole vajehtusen ühthevedoid
Koiravva (pagin | tehtud radod)
Ei ole vajehtusen ühthevedoid
Rivi 1:
{{1000}}
{{Valdkund
{| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|+<big><big>'''United Kingdom'''<brNimi = />'''Sur' Britanii'''<br /big></big>United Kingdom
| align="center"Valdkundznam width="140px" | [[Fail:Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg|150px]]
|-
| align="center"Flag width="140px" | [[Fail:Flag of United Kingdom.svg|150px]]
| style="background:#efefef;" align="center" colspan=2 |
| Valdkundznam text = Suren Britanijan znam
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0"
| Flag text = Suren Britanijan flag
|-
| Pälidn = London
| align="center" width="140px" | [[Fail:Flag of United Kingdom.svg|150px]]
| Eläjiden lugu = 64.100.000<ref>[http://www.ons.gov.uk/ons/rel/pop-estimate/population-estimates-for-uk--england-and-wales--scotland-and-northern-ireland/2013/index.html Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland, Mid-2013. — Office for National Statistics (ons.gov.uk).]</ref>
| align="center" width="140px" | [[Fail:Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg|150px]]
| Voz' = 2013
|-
| Pind = 243.610
| align="center" width="140px" | Sur' Britanijan flag
| align=centerKart colspan=2 | [[Fail:EU-United Kingdom.svg|300px]]
| align="center" width="140px" | Sur' Britanijan znam
| Kel' = [[anglijan kel'|anglijan]]
|}
| Valdkundan pämez' = [[Elizavet Toine]]
|-
| Päministr = [[Kemeron Devid|Devid Kemeron]]
| align=center colspan=2 | [[Fail:EU-United Kingdom.svg|300px]]
| Religii = [[hristanuskond]], [[ateizm]]
|}
| Valüt = [[sterlingiden funt]] (GBP)
'''Sur' Britanii''' ('''Suren Britanijan da Pohjoižen Irlandijan Ühtenzoittud kunigahuz''', anglijan kelel: ''United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'') om sar'hine valdkund Paivlaskmpol'žes Evropas. Ohjandusen form — Parlamentine monarhii. Pälidn om [[London]]. [[EÜ|Evropan Ühtištusen]] ühtnii.
| Internet-domen = [[.uk]]<ref>Mugažo [[.eu]] kuti [[EÜ]]:n ühtnii; [[.gb]]-domen om kävutamatoi.</ref>
| Telefonkod = +44
Valdukundan sijaduz om Britanijan saril (Suren Britanijan sarel, Irlandijan saren pohjoižpäivnouzmpol'ne palal, Normandijan saril), Atlantižen valdmeren randal. Pind om 244 820 km<sup>2</sup>. Kaikiš korktamb čokkoim om Ben-Nevis mägi (1343 m) Šotlandijas. Kaikiš alahaižemb čokkoim om Fenland (-4 m).
| Aigvö = tal'vel [[UTC]],<br />kezal [[UTC]]+1
|}}
'''Sur' Britanii''' ('''Suren Britanijan da Pohjoižen Irlandijan Ühtenzoittud kunigahuz''', anglijan kelel: ''United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'') om sar'hine valdkund Paivlaskmpol[[Päivlaskmpol'ne Evrop|Päivlaskmpol'žes Evropas]]. OhjandusenPäine formda sen Parlamentinekaikiš monarhii.suremb Pälidnlidn om [[London]]. [[EÜ|Evropan Ühtištusen]] ühtnii. Se om valdkund südäitukuižen azegištonke, [[ÜRO]]:n Varuitomuden nevondkundan kaikenaigaine ühtnii.
 
Üks'jäine röun kuivudme om [[Irlandii|Irlandijanke]] (360 km). Suren Britanijan suvirandištospäi [[Francii|Francijan]] pohjoižrandištho om vaiše 35 km [[La Manš]]-sal'men kal't, ned oma ühtenzoittud vižkümnekilometraižel [[evrotonnel'|evrotonnelil]].
Pohjoižel da Päivlaskmal om mäged (Pohjoine Šotlandijan mägišt, Penninan da Kembrinin mäged). Suvel da Suvenpäivnouzmal om kukhan tazangišt. Klimat om okeanine, neps. Uhokun kesklämuz' +3...+7 grad. da heinkun +11...+17 grad. Päjoged oma [[Temz]] (334 km), [[Severn]] (310 km), [[Trent]] (298 km), [[Mersi]] (109 km) da [[Klajd]] (170 km). Kaikiš jaredamb jarv' om [[Loh-Nej]] (396 km²).
 
== Geografii da klimat ==
[[Fail:Satellite image of Great Britain and Northern Ireland in April 2002.jpg|thumb|right|200px|Suren Britanijan fotokuva kaimdajaspäi (2002).]]
Valdukundan sijaduz om [[Britanižed sared|Britanižil saril]] ([[Sur' Britanii (sar')|Sur' Britanii]]-sarel, [[Irlandii (sar')|Irlandii]]-saren pohjoižpäivnouzmpol'žel palal, [[Normandižed sared|Normandižil saril]]), [[Atlantine valdmeri|Atlantižen valdmeren]] randal. Pind om 243 610 km²<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uk.html The World Factbook of CIA. — Cia.gov.]</ref>. Ümbärdajad mered: [[Irlandijan meri|Irlandijan]], [[Kel'tine meri|Kel'tine]], [[Gebridmeri|Gebrid-]] da [[Pohjoižmeri|Pohjoiž-]]. Randpird om läz 31 368 km<ref>[http://www.cartography.org.uk/default.asp?contentID=749 How long is the UK coastline?] {{ref-en}}</ref>. Kaikiš korktemb čokkoim om [[Ben Nevis]]-mägi (1343 m) [[Šotlandii|Šotlandijas]]. Kaikiš alahaižemb čokkoim om Fenland (-4 m).
 
Pohjoižel da Päivlaskmalpäivlaskmal om mäged ([[Pohjoine Šotlandijan mägišt]], Penninan[[Penninad]] da Kembrinin[[Kembrižed mäged]]). Suvel da Suvenpäivnouzmalsuvenpäivnouzmal omoma kukhankukhikahad tazangišttazangištod. Klimat om okeanine, neps. Uhokun kesklämuzkeskmäine lämuz' +3...+7 grad. da heinkun +11...+17 grad. Päjoged oma [[Temz]] (334 km), [[Severn]] (310 km), [[Trent]] (298 km), [[Mersi]] (109 km) da [[Klajd]] (170 km). Kaikiš jaredamb jarv' om [[Loh- Nej]] (396 km²) [[Pohjoine Irlandii|Pohjoižen Irlandijan]] territorijal.
 
== Administrativiž-territorialine jagand ==
Sures Britanijas om 4 administrativiž-territorialižed palad:
* '''[[Anglii]]''' (9 regionad, [[anglijan kel'|angl.]] ''Government Office Regions''), adm. keskuz om [[London]]
* '''[[Uel's]]''' (22 agjad (administrativišt ühtnikad), [[anglijan kel'|angl.]] ''Single-tier Principal Area''), adm. keskuz om [[Kardiff]]
* '''[[Šotlandii]]''' (32 agjad, [[anglijan kel'|angl.]] ''Council Area''), adm. keskuz om [[Edinburg]]
* '''[[Pohjoine Irlandii]]''' (6 grafkundad (angl. ''County'') vai 26 rajonad, [[anglijan kel'|angl.]], ''District''), adm. keskuz om [[Belfast]]
 
Jäl'gmäižed koume palad oma znamasišt avtonomijanke Anglijaspäi.
 
Sen ližaks, Sur' Britanii valdoičeb 14 merentagaižil territorijoil da 3 kunigahan mail. Ned eile Suren Britanijan palad juridižikš.
 
== Tobmuz ==
Istorikad lugedas Surt Britanijad nügüd'aigaižen parlamentaižen [[demokratii|demokratijan]] kodimaks. Sur' Britanii om unitarine valdkund administrativižikš. Valdkundan ohjandusen form om parlamentine monarhii. Sen pämez' om [[Elizavet Toine]]-kunigaznaine.
 
Monarh om koumiden tobmuden sarakoiden pämeheks. Hän voib pästta radmaspäi suim, panda ministroid radnikusele, tedotada sodad verast valdkundad vaste ülembaižeks armijan käskmeheks. Ei ole ühtenzoittud konstitucijad valdkundas nügüd'aighasai. Parlament om kaks'kodine. Valičendad oleskeleba paksumb, mi kerdan videks vodeks. Lordoiden kodi (angl. ''House of Lords'') om üläkodi, sen ühtnijoiden lugumärad eile röunatusid, nügüd' mülüb 763 ühtnijoid (heid valitadas alakodin partijoišpäi tobjimalaz, vai pandas radnikusele elon hätkte). Alakodi, Kundoiden kodi (angl. ''House of Commons''), mülüb 650 ristitud (niid rahvaz valitab). Päministr om üks' parlamentan ühtnijoišpäi, iče paneb ministrid radsijaha (monarh vaiše hüvästab hänen valičend), händast alakodin ühtnijad valitas järgeližen äniden enambusen mödhe.
 
== Eläjad ==
=== Eläjiden lugu ===
Sur' Britanii om [[EÜ]]:n koumanz' valdkund ičeze ristitišton lugumäran mödhe.
Suren Britanijan eläjiden lugu (1900 - 2009)
 
Kaikuččen voden 1-lopunke tegese valdkundan rahvahanlugemine, kerdan kümnes vodes. Suren Britanijan eläjiden lugu (1901 — 2011)<ref>[http://www.ons.gov.uk/ons/rel/ctu/annual-abstract-of-statistics/quarter-3-2011/chap-15-population.xls Annual abstract of statistics. Chapter 15 Population and vital statistics. — Office for National Statistics (ons.gov.uk).]</ref>
 
{| class="wikitable sortable"
Rivi 36 ⟶ 56:
! width="30%" align="center" |Eläjiden lugu
|-
| align="center" |[[19001901 voz'|19001901]]
| align="center" | 3538 405237 900000
|-
| align="center" |[[19491911 voz'|19491911]]
| align="center" | 5042 300082 000
|-
| align="center" |[[19591921 voz'|19591921]]
| align="center" | 5144 900027 000
|-
| align="center" |[[19761931 voz'|19761931]]
| align="center" | 5546 900038 000
|-
| align="center" |[[1951 voz'|1951]]
| align="center" | 50 225 000
|-
| align="center" |[[1961 voz'|1961]]
| align="center" | 52 709 000
|-
| align="center" |[[1973 voz'|1973]]
| align="center" | 56 223 000
|-
| align="center" |[[1981 voz'|1981]]
| align="center" | 56 357 000
|-
| align="center" |[[1991 voz'|1991]]
| align="center" | 57 439 000
|-
| align="center" |[[1998 voz'|1998]]
| align="center" | 5958 100475 000
|-
| align="center" |[[20042001 voz'|20042001]]
| align="center" | 59 834113 900000
|-
| align="center" |[[2005 voz'|2005]]
| align="center" | 60 441235 457000
|-
| align="center" |[[2007 voz'|2007]]
| align="center" | 60 776986 238000
|-
| align="center" |[[2009 voz'|2009]]
| align="center" | 61 millionad792 000
|}-
| align="center" |[[2011 voz'|2011]]
| align="center" | 63 181 775<ref>[http://www.ons.gov.uk/ons/dcp171778_292378.pdf 2011 Census: Population Estimates for the United Kingdom, 27 March 2011. — Office for National Statistics (ons.gov.uk), 2012-12-17.]</ref>
|}
 
=== Suren Britanijan rahvahidrahvahad ===
Jur'eläjad - 92 % (2001)<ref>[http://www.statistics.gov.uk/CCI/nugget.asp?ID=764&Pos=4&ColRank=1&Rank=176 Vn. 2001 rahvahanlugemižen andmused: etnižuz. — Statistics.gov.uk.]</ref>:
Jur’eläid - 92 %. (2001):
* [[anglijalaižed]] — 83,6 %,
* [[šotlandijalaižed]] — 8,5 %,
Rivi 71 ⟶ 109:
* [[irlandijalaižed]] — 2,9 %.
 
=== Lidnad (Sitid) ===
{{Evropa}}
Kaik om 69 lidnad (sitid). Suren Britanijan kaikiš surembad lidnad (enamba 500 tuh. rist., 2011<ref>[http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/key-statistics-for-local-authorities-in-england-and-wales/rft-table-ks101ew.xls 2011 Census: KS101EW Usual resident population, local authorities in England and Wales. — Office for National Statistics (ons.gov.uk).]</ref>): [[London]], [[Birmingem]], [[Glazgo]], [[Šeffild]], [[Liverpul']], [[Bredford]], [[Lids]], [[Mančester]].
 
== Homaičendad ==
<references />
 
== Irdkosketused ==
* [http://www.gov.uk/ Hänen Mažesteten ohjastusen oficialine sait.] {{ref-en}}
* [http://www.royal.gov.uk/ Britanižen monarhijan oficialine sait.] {{ref-en}}
* [http://news.bbc.co.uk/hi/russian/uk/default.stm BBC-uzištused Suren Britanijan polhe.] {{ref-en}}
* [http://www.visitbritain.com/en/EN/ Suren Britanijan oficialine turistine gid.] {{ref-en}}
 
{{Evrop}}
 
[[Kategorii:Sur' Britanii|*]]