Baltimor: Erod versijoiden keskes
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Om sätud uz' lehtpol', kudamban südäiolend om '{{Eländpunkt | Nimi = Baltimor<br />Baltimore | Lidnanznam = Seal of Baltimore, Maryland.png | Flag = Flag of Baltimore, Maryland.svg | Lid...' |
+ |
||
Rivi 10:
| Pind = 238.4
| Fail = BaltimoreC12.png
| Pämez' = Džek Jang<br />(sulaku 2019—.<br />''Bernard
| Telefonkod = +1-410. 443. 667
| Aigvö = tal'vel [[UTC]]−5,<br />kezal [[UTC]]−4
Rivi 18:
== Istorii ==
Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud vl 1729. Nimitihe irlandižen Baltimor-lordan-manpidajan (1605−1675) kanzannimen mödhe, se libub irlandijan ''Baile an Tí Mhóir''-sanoišpäi «Suren pertin lidn». Lidnan päkäskuz om vahvištadud vl 1796−1797. Sai ripmatoman lidnan statusad vl 1851. Eli deindustrializacijas läbi 20. voz'
Baltimor šingotase järedaks meriportaks alusenpanendan aigaspäi i transportan toižil edheotandoil (kaik läz 100 tuhad radsijid), sömtegimištol (sahartegim), kivivoin ümbriradmižel, holitišiden sferal (24,5 mln turistoid vl 2014, tervhudenkaičend). Järedoiden kompanijoiden päfaterad: [[Under Armour]] (sobad, kengäd), [[Royal Farms]] (torguindverk), [[Legg Mason]] (kapitalanpanmižiden menedžment), [[The Cordish Companies]] (sauvond i likutamatomuden šingotez), [[BRT Laboratories]] (DNA:n testiruind). Vhesai 2012 raudan metallurgijan «Sparrows Point»-tegim radoi lidnas (3 mln terast vodes, 2008), se oli kaikiš järedamb mugoine mail'mas 20. voz'sadan keskes. Vll 1935−2005 «[[General Motors]]»-kompanijan avtotegim oli olmas, ende laivansauvomižen kompanijad mugažo oliba.
== Geografijan andmused ==
Lidn sijadase Patapsko-jogen randal läz sen lanktendan sijad [[Atlantine valdmeri|Atlantižen valdmeren]] Česapikan lahthe, 0..150 m korktusil, 10 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Merikar lidnas om Südäikar ({{lang-en|Inner Harbor}}). Ühthine pind om 238,4 km², sidä kesken kuivma 209,6 km², vezi 28,8 km². [[Vašington (lidn)|Vašington]]-pälidn om 64 km suvipäivlaskmha.
Klimat om [[subtropine vö|subtropine]] neps. Voden keskmäine lämuz om +12,8 C°, absolütine minimum — −22 C°. Paneb sadegid 1065 mm vodes, läz tazomäras kuidme, vähemba vilukus-uhokus (74..78 mm kus). Meren lämuz sase +23..+25 Cel'sijan gradushasai heinkus-sügüz'kus.
Baltimor jagase läz 300 susedkundaks (angl. ''neighborhood''), ühtenzoittas niid 9 geografižhe regionha. Edeline lidnan pämez' oli Ketrin Pju (tal'vku 2016 — semendku 2019, ''Catherine Pugh'').
== Eläjad ==
Vll 1830−1850 Baltimor oli AÜV:oiden kahtenz' surtte lidn ([[Nju Jork]]an jäl'ghe). Vn 2010 valdkundan rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 620 961 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 949 708 eläjad vl 1950, sid' se poleneb jogo rahvahanlugemižen mödhe. Läz 2,8 mln eläjid om ezilidnoidenke (2019, štatan ühtenz' i 21. sija valdkundas), mülüb konurbacijha [[Vašington (lidn)|Vašington]]-pälidnanke (9,8 mln rist. vl 2018, 4. sija valdkundas).
Augotižlibundan mödhe (2010): afrikalaižed — 63,7%, evropalaižed — 29,6%, ispanijalaižed i latinamerikalaižed — 4,2%, azijalaižed — 2,3%, toiženke augotižlibundanke — 0,2%.
== Homaičendad ==
| |||