Pohjoižamerik: Erod versijoiden keskes

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
pEi ole vajehtusen ühthevedoid
Motoranger (pagin | tehtud radod)
formitez
Rivi 5:
{{legend|#00FFFF|[[Kariban meren region]]}}
{{legend|#FFFC00|[[Suviamerik]]}}]]
[[Fail:Location North America.svg|thumb|right|200px|Pohjoižamerikan sijaduz.]]
[[Fail:North America satellite globe.jpg|thumb|right|250px|Pohjoižamerikan fizine kart.]]
'''Pohjoižamerik''' ([[anglijan kel'{{lang-en|angl]].: ''North America''}}, [[francijan kel'{{lang-fr|fr.]]: ''Amérique du Nord''}}, [[ispanijan kel'{{lang-es|isp]].: ''América del Norte, Norteamérica''}}, [[actekan keled|actek]].: ''Ixachitlān Mictlāmpa'') om [[kontinent]]. Se da [[Suviamerik]] mülüdas Man kuivha [[Amerik]]-palaha. Sijadase pohjoižel i päivlaskmaižel šurupoliškoilmapoliškoil.
 
== Ühthižed andmused ==
Pind lähižidenke saridenke — 24,2 millionad km². Eläjiden lugu — 565 mln (2013). 23 valdkundad da 22 rippujad territorijad sijadasoiš Pohjoižamerikas, no niiden keskes vaiše koume oma sured: [[Kanad]], [[Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad|AÜV]] i [[Meksik]].
Pind lähižidenke saridenke — 24,2 millionad km². Eläjiden lugu — 565 mln (2013).
 
Pind lähižidenke saridenke — 24,2 millionad km². Eläjiden lugu — 565 mln (2013).Kaik 23 valdkundad da 22 rippujad territorijad sijadasoiš Pohjoižamerikas, no niiden keskes vaiše koume oma sured: [[Kanad]], [[Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad|AÜV]] i [[Meksik]].
 
KontinentanNimitadas kontinentan eläjid da sündnuzid nimitadas [[pohjoižamerikalaižed|pohjoižamerikalaižikš]].
 
[[Amerikanistik]] om disciplin, tedoidab AÜV:oiden (erasti Kanadan-ki) politikad, istorijad, geografijad, oiktusen da ižandusen sistemid, kundad da sen kul'turad.
 
== Geografii ==
Pohjoižamerikan sariden pind om läz 3,9 mln km², kaikiš suremb niišpäi om [[Grenland]] (2,176 mln km²). Sarištod: [[Kanadan Arktine sarišt]], [[Vest-Indii]] ([[Kariban sared]], [[Bagaman sared]] da tž.), [[Aleutan sared]]. Järedad pol'sared: [[Labrador (pol'sar')|Labrador]], [[Aläsk (pol'sar')|Aläsk]], [[Kalifornii (pol'sar')|Kalifornii]], [[Florid (pol'sar')|Florid]], [[Jukatanan pol'sar'|Jukatan]].
 
Kaik klimatižed vöd oma kontinental päiči ekvatorialižes vönes. PohjoižamerikanKontinentan päivnouzmaižed randad lainištab [[Atlantine valdmeri]], sen [[Meksikan laht]] da [[Kariban meri]], suvipäivlaskmaižed da päivlaskmaižed randad — [[Tün' valdmeri]], pohjoižed randad — [[Jävaldmeri]]. [[Beringan sal'm]] sijadase Päivnouzmaižen [[Azii|Azijan]] i Pohjoižamerikan keskes. [[Panam]]an röun [[Kolumbii|Kolumbijanke]] lugetas röunaks Suviamerikanke.
 
Nened joged oma Pohjoižamerikan znamasižed: [[Mississipi (jogi)|Mississipi]] [[Missuri (jogi)|Missuri]]-ližajogenke, [[Makkenzi (jogi)|Makkenzi]], [[Jukon (jogi)|Jukon]], [[Ph. Lavrentijan jogi]], [[Rio-Grande (jogi, Meksikan lahten bassein)|Rio-Grande]], [[Saskačevan (jogi)|Saskačevan]], [[Arkanzas (jogi)|Arkanzas]], [[Kolumbii (jogi)|Kolumbii]], [[Kolorado (jogi)|Kolorado]] i [[Ogaio (jogi)|Ogajo]] oma Pohjoižamerikan znamasižed joged. Järedad järved oma [[Sured järved]] ([[Üläjärv (Sured järved)|Üläjärv]], [[Erinjärv]], [[Guronjärv]], [[Mičiganjärv]] i [[Ontarionjärv]]), [[Sur' Kondjanjärv]], [[Sur' Orjanjärv]], [[Sur' Solakaz järv]], [[Vinnipeg (järv)|Vinnipeg]] da [[Atabask (järv)|Atabask]]. Kaikiš korktemb čokkoim om [[Denali]]-mägi (enzne Makkinli, 6194 m) AÜV:oiden Aläskas. Kaikiš alahamb čokkoim om [[Surman alangišt]]os (-86 m) AÜV:oiden suvipäivlaskmas.
 
Kaikiš korktemb čokkoim om [[Denali]]-mägi (enzne Makkinli, 6194 m) AÜV:oiden Aläskas. Kaikiš alahamb čokkoim om [[Surman alangišt]]os (−86 m) AÜV:oiden suvipäivlaskmas.
Kontinentan eläjid da sündnuzid nimitadas [[pohjoižamerikalaižed|pohjoižamerikalaižikš]].
 
== Klimat ==
[[Amerikanistik]] om disciplin, tedoidab AÜV:oiden (erasti Kanadan-ki) politikad, istorijad, geografijad, oiktusen da ižandusen sistemid, kundad da sen kul'turad.
Kaik klimatižed vöd oma kontinental päiči ekvatorialižes vönes.
 
{{Kontinentad}}
{{Pohjoižamerik}}
{{Commons|North America}}
 
{{stub}}
[[Kategorii:Pohjoižamerik| ]]