Kartje Žak: Erod versijoiden keskes
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
pEi ole vajehtusen ühthevedoid |
+ |
||
Rivi 1:
{{1000}}
{{Personalii
| изображение = Jacques Cartier 1851-1852.jpg
| описание изображения = Žak Kartje voikuval,<br />kvebekalaine Teofil Amel'-pirdai sädi läz 1844 vot aigaližembil kuvilpäi
}}
[[Fail:Cartier Second Voyage Map 1.png|thumb|left|200px|Kahtenden ekspedicijan vezite (1535−1536).]]
'''Žak Kartje''' ({{lang-fr|Jacques Cartier}} [ʒak kaʁtje], [[bretonin kel'|bret]].: ''Jakez Karter''; sünd. [[31. tal'vku]] [[1491]], [[Sen-Malo]], [[Bretanin gercogkund]] — kol. [[1. sügüz'ku]] [[1557]], sigä-žo, [[Francii]]) oli francijalaine (bretonilaine) merimatkadai da tedoidai. Om [[Kanad]]an territorijoiden edelmatkai, zavodi [[Amerik]]an francižen kolonizacijan.
== Ekspedicijad ==
Ezimeletaden, Kartje ühtni florencijalaižen [[Džovanni da Verraccano]]-tedoidajan ekspedicijoihe Pohjoižamerikan randannoks vl 1524 da Suviamerikannoks möhemba. Francijan [[Francisk I]]-kunigaz varatoiti heid löudamha lühüdambad ted Indijannoks da Kitainnoks. Vl 1532 mülütihe Bretonin gercogkundad Francijha, i se-žo kunigaz valiči Kartjed jätkustamha ecmižid.
Merimatkadai tegi koume ekspedicijad Pohjoižamerikan randannoks vll 1534, 1535−1536 i 1541−1542, ümbrikirjuti [[Njufaundlend]]an randoid, [[Ph. Lavrentijan jogi|Ph. Lavrentijan jogen]] da [[Ph. Lavrentijan laht|lahten]]. Kartje mainiti lavrentijalaižiden [[irokezad|irokeziden]] ''kanada''-sanan («külä») i nimiti territorijoid ''kanadoikš'' («külikš»). Regionan vezimaršrutad oliba sured da pit'kad i voiba olda vaiše znamasižel kontinental, mitte ei ole tedoiduses völ. Edel 1605 vot ei olend evropalaižiden kaikenaigaižid eländpunktoid nügüdläižen Kanadan territorijal.
== Kanz ==
Tedoidajan kazvatajad oliba Žame Kartje-tat i Žesslen Žansar-mam. Žak Kartje oli arvostadud merimez' i nai vl 1520, Meri Ketrin de Granš oli hänen ak sijaližes elitaspäi. Ekspedicijoiden jäl'ghe Kartje eli kodiman tahoiš igän lophusai, radoi kändajan [[portugalijan kel'|portugalijan kelespäi]].
== Homaičendad ==
<references/>
== Irdkosketused ==
* [http://www.musee-jacques-cartier.fr/ Žak Kartjen erižpertin-muzejan sait, Sen-Malo (''musee-jacques-cartier.fr'').] {{ref-fr}} {{ref-en}}
{{stub}}
| |||