Venäma: Erod versijoiden keskes

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
pEi ole vajehtusen ühthevedoid
Eniisi Lisika (pagin | tehtud radod)
Ei ole vajehtusen ühthevedoid
Rivi 33:
16. voz'sadal Moskvan ruhtinazkund (möhemba — valdkund) zavodib lujetas, susedruhtinazkundad ühtetas sihe. Muga ühthine keskustoittud valdkund om sündnu. [[Ivan IV|Ivan IV (Grazii)]]-carin aigan Venälaine valdkund levitab jalos ičeze röunad. Se anastab Kazanin da Astrahanin hankundoid. 17. voz'sadal, jäl'ges Ivanan IV surmad, Torokaig zavodiše. [[Pol'šanma|Pol'šanmaižed]] sodaväged tuldas Venämha. Vl [[1612. voz'|1612]] venälaine ratnikišt, kudamban ezinenas [[Minin Kuz'ma|Minin]] da [[Požarskii Dmitrii|Požarskii]] oliba, vägesti pol'šanmalaižid. Vl [[1613. voz'|1613]] [[Romanov Mihail|Mihail Romanov]] valičese da kändase uden carin, [[Romanoviden dinastii]] ohjastab Venämad vodelesai [[1917. voz'|1917]].
 
18. voz'sadan augotišes [[Sur' Petr|Petr I-car']] zavodib ičeze masštabižed reformad valdkundas da kändab sidä [[Venäman imperii|Venäman imperijaks]]. [[Pohjoižsoda]]n (1700−17211700—1721) jäl'ghe Venälaine imperii sab maid [[Baltijanmeren rand]]oil. Vl [[1812. voz'|1812]] soda («Tatanmaine voin») zavodiše [[Napoleon I|Napoleonan]] [[Francii|Francijanke]]. Venälaižed sodaväged ottihe vägestust neciš voinas evropalaižiden ühtnenuziden valdkundoiden abunke. Vl [[1861. voz'|1861]] maorjanoiktuz om tühjitadud. 19. voz'sadan lop harakterizuiše tegimišton da radajiden lugun kazvol.
 
Vozil 1905−19071905—1907 [[ezmäine venälaine revolücii]] tegihe. Vl [[1914. voz'|1914]] Venälaine imperii, Antantan ühtnijan oldes, tuleb [[Ezmäine mail'man voin|Ezmäižhe mail'manvoinha]]. Vn 1917 uhokul revolücii zavodiše («Uhokun revolücii»), kudamb tühjitab monarhijad i tegeb Venäman tazovaldkundaks. Pordaigaine ohjastuz tedotab voinan jätkmižes, no sügüzel bol'ševikad anastadas tobmut [[Lenin Vladimir|Lenin]] ezinenas. Vozil 1918−19221918—1922 [[Rahvahanikoiden soda Venämas|Rahvahanikoiden soda]] levini, i bol'ševikad otiba vägestust siš. Vl 1922 tedotadas [[Nevondkundaline Ühtištuz|NSTÜ:n]] sädandas.
 
Vozil 1941−19451941—1945 — Venäman ühtnemine [[Toine mail'man soda|Toižhe mail'mansodha]] («Surhe Tatanman voinha») [[Saksanma]]d vaste.
 
Vl 1991 [[Nevondkundaline Ühtištuz|Nevondkundaližen Ühtnendan]] (NSTÜ:n) jagund tegihe, Venäma läksi sišpäi, no jäi nevondkundaližiden kožundkirjutesiden jäl'ghetulijaks.
Rivi 60:
 
Venäman Prezidentiden nimikirjutez:
* [[Jel'cin Boris|Boris Nikolajevič Jel'cin]] (1991−19991991—1999)
* [[Putin Vladimir|Vladimir Vladimirovič Putin]] (2000−20082000—2008)
* [[Medvedev Dmitrii|Dmitrii Anatol'jevič Medvedev]] (2008−20122008—2012)
* [[Putin Vladimir|Vladimir Vladimirovič Putin]] (2012—2012 — tähäsai)
 
=== Käskusenandai tobmuz ===
Rivi 98:
Venäman eläjiden enambuz (kaks' koumandest) eläb valdkundan [[Evrop|evropižes]] palas, toine koumandez — [[Uralmäged|Uralan]] taga.
 
Vn 2010 rahvahanlugemižen mödhe, 77,7% Venäman eläjid oma [[venälaižed]] (sidä kesken [[kozakad]] i [[pomorad]]), 3,7% — [[kazanin totarlaižed]], 1,4% — [[ukrainalaižed]], 1,1% — [[baškiralaižed]], 1,0% — [[čuvašalaižed]], 1,0% — [[čečenalaižed]], toižed rahvahad — 10,2%, rahvahuden ozutandata — 3,9%. Venäma om äirahvahaline valdkund, i äjad rahvahad oma igähižed.
 
== Rahvahanižanduz ==