Vajehtuz 9. Heinku 2017, kell 11:43 vajehta Koiravva (pagin \| tehtud radod) 73 352 vajehtused pEi ole vajehtusen ühthevedoid ← Vanhemb vajehtuz		Vajehtuz 8. Viluku 2019, kell 01:01 vajehta heitta Koiravva (pagin \| tehtud radod) 73 352 vajehtused aktualizacii, + Udemb vajehtuz→
Rivi 7: \| Valdkundznam text = Iranan valdkundznam \| Pälidn = Tehran \| Eläjiden lugu = 8083,~~840~~024,~~713~~745<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html Iranan ristitišton lugun endustuz vlvn ~~2014~~2018 heinkus. —// Mail'man faktoiden kirj. (— ''Cia.gov)''.] {{ref-en}}</ref> \| Voz' = ~~2014~~2018 \| Pind = 1,648,195 \| Kart = Iran in its region.svg Rivi 20: \| Aigvö = tal'vel [[UTC]]+3:30,<br />kezal [[UTC]]+4:30 }} '''Iran''' ({{lang-fa\|ایران}} ''Iran''), täuz' oficialine nimituz — '''Iranan Islamine Tazovaldkund''' ({{lang-fa\|جمهوری اسلامی ایران‎}} ''Džomhurijo Eslamijo Iran''), om valdkund [[Azii\|Päivlaskmaižes Azijas]]. Edel 1935 vot sen toine nimituz oli '''Persii''' mugažo. ~~Sen~~Valdkundan pälidn da kaikiš suremb lidn om [[Tehran]]. == Istorii == Vs 1979 sulakun 1. päiväspäi Iran om olmas tazovaldkundaks. VlVn 1979 ~~redukun~~ 24. päiväl redukud nügüdläine Konstitucii<ref>[http://en.wikisource.org/wiki/Constitution_of_the_Islamic_Republic_of_Iran Iranan Konstitucii Vikipurtkiš.] {{ref-en}}</ref> ({{lang-fa\|قانون اساسی}} ''Kânun-e asâsi'') tuli väghe, se (om olmas vn 1989 vajehtusidenke). == Geografijan andmused == [[Fail:Iran Topography.png\|thumb\|left\|250px\|Iranan topografine kart.]] Iran om mavaldkundröunoiš [[Afganistan]]anke (röunan piduz om 921 km) da [[Pakistan]]anke (959 km) päivnouzmas, [[Irak]]anke päivlaskmas (1599 km), [[Turkanma]]nke (534 km) da [[Armenii\|Armenijanke]] (44 km) dai [[Azerbaidžan]]anke (689 km) lodehes, [[Turkmenistan]]anke pohjoižes (1148 km). Ühthine röunoiden piduz — 5894 km. Iranan pohjoižed randad lainištab [[Kaspijan meri]] (randanpird om 740 km), suvižed randad — [[Indine valdmeri\|Indižen valdmeren]] [[Arabijan meri\|Arabijan meren]] [[Persijan laht\|Persijan]] da [[Omanan laht\|Omanan]] lahted (1700 km). Ühthine randanpird om 2440 km pitte. Iran om mägikaz ma, sen tagut klimat om kuiv tobjimalaz. Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om sambnuden [[Demavend]] ([[Damavand]])-vulkananpä (5604 m). Kaikiš madalamb om [[Kaspijan meri\|Kaspijan meren]] pind — ~~-28~~−28 metrad (valdmeren pindan alemba). Kaikiš suremb järv om solav Urmii (5200..6000 km², 16 m süvütte) valdkundan lodehes. Om vähän jogid. Londuseližed pävarad oma [[kivivoi]], [[londuseline gaz]], [[kivihil']], [[metall]]ad ([[raud\|raudkivend]], [[vas'k]], [[hahktin]], [[hrom]], [[cink]], [[marganc]]), [[rik]]. == Politine sistem == Ohjandusen form om unitarine teokratine (islamine) [[prezidentine tazovaldkund\|prezidentine]] tazovaldkund. Valdkundan pämez' om Ülembaine ohjandai ([[Ali Hamenei]]). Tedajiden Nevondkund ({{lang-fa\|مجلس خبرگان}} ''Madžlis-e hebregan'') om eriline islamine organ 88 mudžtahidaspäi, se valičeb Ülembašt ohjandajad, kaik rahvaz valičeb Nevondkundan ühtnijoid kahesaks vodeks. Organ keradase kahteks päiväks vai sen hätkemba kerdan pol'vodes vai sen paksumba. Prezident ({{lang-fa\|رییس‌جمهور ایران}} ''Rajis Džomhur-e Irān'') om kahtendel sijal valdkundas, hän om radonoigendajan tobmuden pä. Kaik rahvaz valičeb ~~händast~~prezidentad nelläks vodeks, enamba kaht strokud ei sa. ~~Kümne~~Ezmäine varaprezident, üks'toštkümne muite varaprezidentad da 2118 ministrad oma hänele abuhu ohjastuseks. Prezident paneb ministrišton ühtnijoid radnikusile parlamentan hüvästusen sandan jäl'ghe. Parlament om üks'kodine Islamine Konsul'tativine Suim ({{lang-fa\|مجلس شورای اسلام}} ''Medžlis-e šura-je islami''). Kaik rahvaz valičeb sen 290 ühtnijoid nelläks vodeks. Nügüdläine prezident om [[Ruhani Hasan\|Hasan Ruhani]] vs 2013 elokun 3. päiväspäi, valitihe händast kahten kerdan vn 2017 19. päiväl semendkud, sai 57,13% änid (vl 2013 — 50,71%). Parlamentan 290 ühtnijan järgenduseližed valičendad oliba vn 2016 26. päiväl uhokud (ližavaličendad — 29. päiväl sulakud), valitihe Tedajiden Nevondkundan-ki ühtnijoid sil-žo päiväl. ~~Nügüdläine prezident om [[Ruhani Hasan\|Hasan Ruhani]].~~ == Administrativiž-territorialine jagand == Rivi 52 ⟶ 54: == Eläjad == Vl 2014 valdkundan eläjiden lugu oli 80 840 713 ristitud. Iranas elädas [[iranalaižed]]. Rivi 57 ⟶ 61: == Ižanduz == Vl 2010 Iranan päeksport oli [[kivivoi]] (82%);, toine eksport — himižed substancijad (3%), [[londuseline gaz]] (2%), [[polietilen]] (2%), [[pähkmed]] (1%), [[raud\|raudkivend]], [[vas'k]], [[kuld]], [[kour]]ad. == Homaičendad == Rivi 63 ⟶ 67: == Irdkosketused == * [http://www.khamenei.ir/ Iranan Ülembaižen ohjandajan oficialine sait (''khamenei.ir'').] (14 kelil, sidä kesken {{ref-fa}}, {{ref-ru}}, {{ref-en}}, {{ref-de}}, {{ref-tr}}, {{ref-es}}, {{ref-ar}}) * [http://www.president.ir/ Iranan prezidentan da ohjastusen oficialine sait (''president.ir'').] {{ref-fa}} {{ref-en}} {{ref-fr}} {{ref-de}} {{ref-ar}} {{ref-ur}} * [http://www.majlis.ir/ Iranan parlamentan oficialine portal (''majlis.ir'').] {{ref-fa}} {{ref-en}} * [http://en.iran.ir/ Iranan Islamižen Tazovaldkundan portal (''en.iran.ir'').] {{ref-fa}} {{Commons\|Iran}} {{Azii}}

Iran: Erod versijoiden keskes