Vikipedii

Uzbekistan: Erod versijoiden keskes

Sirvi ajalugu interaktiivselt
← Vanhemb vajehtuzUdemb vajehtuz→
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
VisuaalneVikitekst
Koiravva (pagin | tehtud radod)
73 352 vajehtused
pEi ole vajehtusen ühthevedoid
Koiravva (pagin | tehtud radod)
73 352 vajehtused
aktualizacii, formitez, +
Rivi 6:
| Flag text = Uzbekistanan flag
| Pälidn = Taškent
| Eläjiden lugu = 30,488023,600709<ref name="stat20140319">[httphttps://www.statcia.uzgov/presslibrary/1publications/8195/ Demografine situacii (2014the-03world-19)factbook/geos/uz. —html Uzbekistanan Tazovaldkundanristitišton Statistikanendustuz valdkundalinevn komitet2018 (stat.uz).]heinkus {{ref-ru}}</ref><ref>[http://news.uzreport.uz/news_3_r_117663.html Muloi Uzbekistanan ristitišt ližazi 495,1Mail'man tuhalfaktoiden eläjilkirj. — Uzreport''Cia.comgov''.] {{ref-ruen}}</ref>
| Voz' = 20142018
| Pind = 447,400
| Pind = 447,400<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uz.html Uzbekistanan pind. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov).] {{ref-en}}</ref>
| Kart = Uzbekistan in its region.svg
| Kel' = [[uzbekan kel'|uzbekan]]
| Valdkundan pämez' = [[Mirzijoev Šavkat|Šavkat Mirzijoev]]
| Päministr = [[MirzijajevAripov ŠavkatAbdulla|ŠavkatAbdulla MirzijajevAripov]]
| Religii = [[islam]]
| Valüt = [[uzbekistanan sum]] (UZS)
Rivi 19:
| Aigvö = [[UTC]]+5
}}
'''Uzbekistan''' ([[uzbekan kel'{{lang-uz|uzb.]]: ''O‘zbekiston / Ўзбекистон''}}), '''Uzbekistanan Tazovaldkund''' ([[uzbekan kel'{{lang-uz|uzb.]]: ''O‘zbekiston Respublikasi / Ўзбекистон Республикаси''}} vai ''Oʻzbekiston Jumhuriyati / Ўзбекистон Жумҳурияти''), om valdmererandatoi valdkund Keskmäižes [[Azii|Azijas]]. Pälidn da kaikiš järedamb lidn om [[Taškent]].
 
Uzbekistan om [[neitraline valdkund|neitraline]] valdkund.
 
== Istorii ==
VlVn 1991 elokun 31. päiväl elokud Uzbekistan tedotitedištoiti ičeze ripmatomudes [[Nevondkundaline Ühtištuz|NSTÜ]]:späi]]. VlVn 1991 tal'vkun 25. päiväl tal'vkud valdkund erištui täuzin.
 
Valdkundan Konstitucii oli({{lang-uz|Конституцияси / Konstitutsiyasi}}) om vahvištadud vlvn 1992 tal'vkun 8. päiväl tal'vkud. Se om väges voziden 2003, 2007, 2008, 2011, 2014, 2016 i 2017 vajehtusidenke.
 
== Geografijan andmused ==
Rivi 32:
Uzbekistan om mavaldkundröunoiš [[Turkmenistan]]anke (röunan piduz — 1793 km) suves da suvipäivlaskmas, [[Kazahstan]]anke (2330 km) lodehes, pohjoižes da pohjoižpäivnouzmas, [[Kirgizstan]]anke päivnouzmas (1314 km), [[Tadžikistan]]anke suvipäivnouzmas (1312 km) da [[Afganistan]]anke suves (144 km). Ühthine maröunoiden piduz om 6893 km. Uzbekistan om valdmererandatoi valdkund.
 
Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om [[Hazret Sultan]]-mägenpä [[Tän'-Šan'|Tän'-Šanin]] Gissaran-mägisel'gal, 4643 m meren pindan päl. Kaikiš alahaižemb čokkoim om [[Sarikamiš]]-järven Minbulak-alang (-12−12,8 metrad) [[Kizilkum]]-rahvahatomas mas.
 
Kaikiš järedambad joged oma [[Amudarj]] da [[Sirdarj]]. Niiden veziden enambuz ei sabuta [[Aralmeri|Aralmert]], sen tagut [[Aralmeri]] kuivab voz' voden jäl'ghe. Se azj vedab ekologižid problemoid.
Rivi 42:
== Politine sistem ==
[[Fail:Oliy Majlis (Parliament of Uzbekistan).jpg|thumb|right|250px|Uzbekistanan parlamentan pert' [[Taškent]]as.]]
Ohjandusen form om unitarine [[prezidentine tazovaldkund|prezidentine]] tazovaldkund. Valdkundan da armijan pämez' om prezident ({{lang-uz|O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti}}). Kaik rahvaz valičeb händast videks vodeks, kahtenden strokun voimuz om voimuzolmas. Prezident paneb ohjastusen päministrad da ministrid radnikusile, mugažo koumen valdkundaližen käskuzkundan sudijoid.
 
Parlament om kaks'kodine Olii Mažlis ({{lang-uz|Oliy Majlis}}). Sen üläkodi om Senat. Alakodi om KäskusenandmižkodiKäskusenandai kodi ({{lang-uz|Қонунчилик палатаси / Qonunchilik palatasi}}) 150 ühtnijanke (sidä kesken 15 sijad om Uzbekistanan Ekologjan likundan kvot). Kaik rahvaz valičeb niiden ühtnijoid videks vodeks.
 
Parlamentan alakodin ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2014 21. päiväl tal'vkud (ližaänestuz 04.01.2015). [[Šavkat Mirzijoev]] radab prezidentan vs 2016 tal'vkun 14. päiväspäi ([[Abdulla Aripov]] om päministran siš-žo dataspäi), edel sidä radoi Uzbekistanan päministran vn 2003 tal'vkuspäi. [[Islam Karimov]] oli valdkundan prezidentan pit'kan aigan (24.03.1990−02.09.2016).
[[Islam Karimov]] oli valdkundan prezidentan pit'kan aigan (24.03.1990-02.09.2016).
 
== Administrativiž-territorialine jagand ==
Rivi 54:
 
== Eläjad ==
Vl 2014 valdkundan eläjiden lugu oli 30 488 600 ristitud.<ref name="stat20140319">[http://www.stat.uz/press/1/8195/ Demografine situacii (2014-03-19). — Uzbekistanan Tazovaldkundan Statistikan valdkundaline komitet (''stat.uz'').] {{ref-ru}}</ref><ref>[http://news.uzreport.uz/news_3_r_117663.html Muloi Uzbekistanan ristitišt ližazi 495,1 tuhal eläjil. — ''Uzreport.com''.] {{ref-ru}}</ref>
Uzbekistanas elädas [[uzbekalaižed]].
 
Rahvahad (vn 2011 rahvahanlugemižen mödhe): [[uzbekad]] — 82,4%, [[tadžikalaižed]] — 4,8%, [[venänikad]] — 2,9%, [[kazahlaižed]] — 2,9%, [[karakalpakad]] — 2,2%, [[kirgizlaižed]] — 1,9%, [[totarlaižed]] — 0,8%, [[korejalaižed]] — 0,7%, [[turkmenalaižed]] — 0,6%, toižed rahvahad — 0,8%.
Uzbekistanan toižed järedad lidnad (enamba 200 tuh. ristituid vl 2014, surembaspäi penembha): [[Samarkand]], [[Namangan]], [[Andižan]], [[Nukus]], [[Buhar]], [[Fergan]], [[Karši]], [[Kokand]], [[Margilan]]. Vl 2014 kaik valdkundas om 120 lidnad da 115 lidnanvuittušt žilod<ref name="stat20140319"/>.▼
 
▲Uzbekistanan toižed järedad lidnad (enamba 200 tuh. ristituid vl 2014, surembaspäi penembha): [[Samarkand]], [[Namangan]], [[Andižan]], [[Nukus]], [[Buhar]], [[Fergan]], [[Karši]], [[Kokand]], [[Margilan]]. Vl 2014 kaik valdkundas omoli 120 lidnad valdkundas da 115 lidnanvuittušt žilod.<ref name="stat20140319"/>.
 
== Ižanduz ==
Rivi 65 ⟶ 67:
 
== Irdkosketused ==
* [http://parliament.govpresident.uz/ Uzbekistanan parlamentan alakodinprezidentan oficialine sait (''president.uz'').] {{ref-uz}} {{ref-ruen}} {{ref-enru}}
* [http://wwwparliament.gov.uz/ru/ Uzbekistanan Tazovaldkundanparlamentan ohjastusenalakodin portaloficialine sait (''parliament.gov.uz'').] {{ref-uz}} {{ref-ru}} {{ref-en}}
* [http://www.facebookgov.comuz/ru/ozbekistan1 Uzbekistanan Tazovaldkundan lehtpol'ohjastusen «Feisbuk»:asportal (''gov.uz'').] {{ref-uz}} {{ref-ru}} {{ref-en}}
* [http://www.facebook.com/ozbekistan1 Uzbekistanan Tazovaldkundan lehtpol' ''facebook.com''-saital.] {{ref-uz}} {{ref-ru}} {{ref-en}}
 
{{Commons|Uzbekistan}}
 
{{Azii}}
 
Om sadud "https://vep.wikipedia.org/wiki/Uzbekistan"