Aigvö: Erod versijoiden keskes

* '''Administrativine vö''' ('''[[aigzon]]''') — mapindan taho märitud administrativižen aiganke erasen käskusen mödhe. Aigvöid voidas erineda datan mödhe: ozutesikš, [[UTC-10UTC−10:00]] da [[UTC+14:00]] — ned oma erazvuiččed vöd datan mödhe, hot' niil om ühtejitte [[päivesen aig]].

Sijaližen aigan sättumatomuz oli pit'kan aigan [[British Rail|Britanižiden raudteiden]] segaks. Nece organizacii tariči ohjastusele unificiruida aig kaiken valdkundan territorijal. Uil'jam Haid Vollaston-doktor (1766-18281766−1828) andoi augmeletusen, sidä Abraham Follett Osler (1808-19031808−1903) jätksi. Aig panihe [[Grinvič]]an mödhe ([[anglijan kel'|angl.]] ''Greenwich Mean Time'', GMT), sidä hätken nimitihe «Londonan aig»:aks.

Vl 1840 Sur' Päivlaskmaine Raudte kävuti «Londonan aig»:ad ezmäižeks. Vodele 1847 äi toižid raudtekompanijoid ottihe necen ühthižen aigan augotamižeks. VlVn 1847 sügüz'kun 22. päivänpäiväl Lugustusiden Raudtekodi (märiči kaiken sarakon standartid) rekomendui panda aig Grinvičan mödhe kaikil raudtestancijoil, Počtan päradnikoičendan laskendan mödhe. Mugoine aigan udištamine tegihe vlvn 1847 tal'vkun 1. päivänpäiväl.

Vl 1852 elokun 23. päivän aigan signalad oliba oigetud [[telegraf]]an abul ezmäižen kerdan [[Grinvičan observatorii|Kunigahan Grinvičan observatorijaspäi]]. Tarkoiktoid [[hronometr]]id edhepandud Grinvičan aiganke kävutihe [[časud|časuid]] sinhroniziruimha. Vodele [[1855. voz'|1855]] Suren Britanijan časuiden enambuz oli edhepandud Grinvičan aigan mödhe, no uz' aig tegihe oficialižikš kaiked Britanijadme käskusen otandan jäl'ghe vlvn 1880 elokun 2. päivänpäiväl — «Akt aigan lugendas».

Kanadalaine [[Fleming Sendford|Sendford Fleming]]-ser da raudteiden inžener oli ezmäižen mehen aigvöiden šingoteses kaiked mirudme da aigan kaičendas. VlVn 1879 uhokun 8. päivänpäiväl uhokud hän pidi ezinendan konferencijan aigan, kudamb oli männu Kanadan institutas [[Toronto]]-lidnas. Fleming lugi muga, miše ühthižen aigan problem om globaline i sidä ei voi pätta aigvöiden jurdundal vaiše Pohjoižamerikan territorijal. Nece tedomez' avaiži ičeze mel'pideged erazvuiččiden rahvahidenkeskeižiden konferencijoiden aigan. Hänen augtaričendad 24 mail'man aigvönes lugetihe elohomänmatomaks molembad ohjastused da tedomehed, se oli ani uz' da originaline meletuz.

VlVn [[1884. voz'|1884]] redukus [[Rahvahidenkeskeine meridialine konferencii]] [[Vašington (lidn)|Vašington-lidnas (Kolumbijan federaline ümbrik)]] kerazi 41 ezitajad 25 mail'man valdkundaspäi ümbripagižmaha aigan märičendan problemoid. Ottihe pätandoid konferencijan satuseks, alleanttud oma niiden keskes:

Vl 1919 [[VNFST:n Rahvahaližiden Komissariden Nevondkund]] käski alajagada valdkundad 11 aigvöhö<ref>[http://www.libussr.ru/doc_ussr/ussr_441.htm Постановление от 8 февраля 1919 года «О введении счёта времени по международной системе часовых поясов». — ''Libussr.ru''.] {{ref-ru}}</ref>, Evropas da Päivlaskmaižes Sibiriš — röunoidenke päazjas jogidme da raudteidme. Sen jäl'ghe vozil 1956<ref>Решение Междуведомственной комиссии единой службы времени при Комитете стандартов, мер и измерительных приборов при Совете Министров СССР от 28 мая 1956 года «Об установлении новых границ часовых поясов на территории СССР». {{ref-ru}}</ref>, 1980<ref>Постановление Совмина СССР от 24.10.1980 № 925 «О порядке исчисления времени на территории СССР». {{ref-ru}}</ref> da 1992<ref name=":1">Постановление Правительства РФ от 8 января 1992 г. № 23 «О порядке исчисления времени на территории Российской Федерации» {{ref-ru}}</ref> nenid röunoid vajehtihe sijaližen topografijan da administrativižiden röunoiden tagut. Äjan paksumba regionad (vai regionan palad) kävutaškanziba läheližen (päivlaskmaižen tobjimalaz) aigvönen aigad aigvöiden röunoiden oficialižita vajehtusita. Mugoižen radon znamasine pala kirjutadud laskendoikš ohjastusen käskuses vl 1992 vilukun 8. päivälpäi<ref name=":1"/>. VlVn 2010 keväz'kun 28. päivänpäiväl möst mugošttehtihe tegihemugošt, [[Venälaine Federacii|VF]]:n 5 regionad kävutaškanziba läheližen päivlaskmaižen aigvön sijališt aigad.

Aigvöd oliba olmas oficialižikš vhesai 2011. Vl 2011 «Aigan lugendas»-käskuz tuli väghe, siš om uz' '''[[aigzon]]'''-tärtuz, kudamb erineb vähän '''aigvö'''-tärtusenke. Ohjastusen käskusen mödhe vlpäivn 2011 elokun 31. päivälpäi<ref>Постановление от 31 августа 2011 г. № 725 «О составе территорий, образующих каждую часовую зону, и порядке исчисления времени в часовых зонах, а также о признании утратившими силу отдельных постановлений Правительства Российской Федерации» {{ref-ru}}</ref>, VF:n territorijal pandud 9 aigzonad.

VlVn 2014 heinkun 1. päivän käskustpäiväl toižetihe käskust. Vajehtused kosketiba aigzonoiden röunoid. Käskusen mödhe<ref>[http://pravo.gov.ru:8080/page.aspx?111660 СистемаVenäman официальногоoiktuzližiden опубликованияaktoiden правовыхoficialižen актовpublikoičendan вsistem электронномelektronižes видеnägus (''pravo.gov.ru'').] {{ref-ru}}</ref>, vlvn 2014 redukun 26. päivänpäiväl častomarašt veihe ühtes časus tagaze üks'kerdaižikš da kaikeks aigaks («tal'veližeks» aigaks)<ref>Dekretaig pördutihe faktižešti, hot' käskuses necidä tärtust eile. Dekretaigan mödhe NSTÜ eli vozil 1930-19801930−1980.</ref>.

Laivan časuiš da päivitajankirjoiš aig ozutihe «aigvönen ümbrikirjutamižen» ühtes. Toižin sanoin, časuiden lugumär ozutihe ližadamha vönen aigha keskmäižen aigan Grinvičan mödhe (GMT) sandan täht. Grinvičan aigvön nol', negativižed znamoičendad -1.−1..-12−12 luguidenke päivlaskmaižiden aigvöiden täht da pozitivižed (+1...+12) — päivnouzmaižiden täht (tarkoiged valdkundan aig) kävutihe ezmäižen kerdan arni laivištol.