Iridii: Erod versijoiden keskes
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
+ Periodine tablut |
formitez, + |
||
Rivi 1:
[[Fail:Iridium-2.jpg|thumb|left|200px|Iridijan pallišk.]]
{{Himine element|77|Iridii|Ir|192,217|Metall|2|8|18|32|15|2|0|}}
[[Fail:Iridium spectrum visible.png|thumb|right|250px|Iridijan spektr]]
'''Iridii''' (''Ir'' — ''iridium'' latinan kelel) om 77nz' himine element [[Himižiden elementoiden periodine tablut|himižiden elementoiden periodižes tabludes]]. Sen sijaduz om ühesanden gruppan laptalagruppas, tabluden kudendes periodas.
Anglijalaine S. Tennant-himik avaiži iridijan vl 1803 [[platin]]an palan ližasubstancijoiden keskes. Nimitihe elementan soliden erazvuiččen mujun mödhe ({{lang-grc|ἶρις}} «jumalanbembel'»).
Element om lujas harv londuses,
Iridijal ei ole ičenašt biologišt rolid. Metalline iridii ei ole toksine.▼
== Fizižed ičendad ==
Iridii om löumassulatud hobedakaz [[metall|päličmänendmetall]], kova lujas. Iridii om [[platin]]an gruppan hüväsuguine metall
Atommass — 192,217. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 22,65 g/sm³. Suladandlämuz — 2719 K (2446 C°). Kehundlämuz — 4403 K (4130 C°).
Kaks' londuselišt [[izotop]]ad (<sup>191</sup>Ir — 37,3%, <sup>193</sup>Ir — 62,7%) om olmas, sädihe 34 ratud radioaktivišt izotopad 164..199 atommassanke i niiden 32 südäitukušt izomerad. Kaikiš hätkemb om <sup>192m2</sup>Ir-izomer 241 vot pol'čihodamiženke.
== Toižed ičendad da kävutand ==▼
Lujad korrozijanvastaižed ičendad oma iridijal 2000 Cel'sijan gradushasai. Nece metall jäb reakcijata muiktusidenke mitte taht arvoimižiš, eskai kaikiš vägevidenke (ozutesikš, [[carin vodk]]anke).▼
Ottas kävutamižhe iridijad elektrotehnikas tobjimalaz, likutimiden [[sütutamižtohuz]]il levedali. Se om hüvä katalizator mugažo. Pälöudmižsijad sijadasoiš [[Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad|AÜV:oiš]], [[Suviafrikan Tazovaldkund|SAT:as]], [[Kanad]]as da [[Uz' Gvinei|Udel Gvinejal]].▼
▲Lujad korrozijanvastaižed ičendad oma iridijal 2000 Cel'sijan gradushasai. Nece metall jäb reakcijata muiktusidenke mitte taht arvoimižiš, eskai kaikiš vägevidenke (ozutesikš, [[carin vodk]]anke). Muigotandmärad: +9..−1 i −3, sidä kesken +3 i +4 tobjimalaz.
== Kävutand ==
▲Iridijal ei ole ičenašt biologišt rolid. Metalline iridii ei ole toksine.
Ottas kävutamižhe iridijad elektrotehnikas tobjimalaz, likutimiden [[sütutamižtohuz]]il levedali. Se om hüvä katalizator mugažo.
▲
== Irdkosketused ==
|