Selen: Erod versijoiden keskes

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
+
Koiravva (pagin | tehtud radod)
+
Rivi 1:
[[Fail:Selenium native.jpg|thumb|left|200px|Ičesündui selen.]]
{{Himine element|34|Selen|Se|78,971|Metallatoi substancii|2|8|18|6|0|0|0|}}
'''Selen''' (''Se'' - ''selenium'' latinan kelel) om 34nz' himine element [[Himižiden elementoiden periodine tablut|himižiden elementoiden periodižes tabludes]]. Sen sijaduz om kudenden gruppan päalagruppas, tabluden nelländes periodas.
 
Selen om levitadud londuses, imülünd sidäMan voibkores om 0,5 grammad tonnas. Voib löuta elementad puhthas olendas. SelenanRočilaižed Jons Jakob Bercelius i Gotlib Gan-himikad avaižiba selenan vl 1817. ročilaižedNimitihe himikadgrekan J.[[Kudmaine|Kudmaižen]] Berceliusnimitusen damödhe J.''σελήνη'', G.selen Ganom [[tellur]]an pojav i vasttase sen ühtes, {{lang-la|Tellus}} znamoičeb «Ma».
 
== Fizižed ičendad ==
Ireg selen om hudr hoštai substancii. Kovan elementan nell' allotropišt modifikacijad om olmas: hahk metalline, rusked kristalline (ruskedpakuižen, muzarusttan i rusttan ližamujun), rusked amorfine, must stöklanvuitte.
Puhtaz selen om hudr hoštai must substancii.
 
Atommass — 78,971. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 4,79 g/sm³. Suladandlämuz — 490 K. Kehundlämuz — 958,1 K.
 
Londuseline selen kogoneb kudes stabiližes izotopaspäi: <sup>74</sup>Se (0,87%), <sup>76</sup>Se (9,02%), <sup>77</sup>Se (7,58%), <sup>78</sup>Se (23,52%), <sup>80</sup>Se (49,82%), <sup>82</sup>Se (9,19%). Om sätud 24 radioaktivišt izotopad 65..73, 75, 79, 81 i 83..94 atommassanke i niiden 9 izomärad.
 
== Kävutand ==
Selen i sen ühtnendad oma pol'veimed, i sikš niiden znamoičend elektronikan täht om luja.
 
<sup>75</sup>Se-izotop (T<sub>½</sub> — 120,4 päivest) om gamma-sädegoičendad purde, kävutase konstrukcijoiden i ühthekeitandan pärmgiden kontrolin täht.
Atommass — 78,971. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 4,79 g/sm³. Suladandlämuz — 490 K. Kehundlämuz — 958,1 K.
 
== Irdkosketused ==
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Se/key.html Selen Webelements''webelements.com''-saital.] {{ref-en}}
* [http://n-t.ru/ri/ps/pb034.htm Kirjutuz selenas Himižiden elementoiden populärižes ''n-t.ru''-kirjištos.] {{ref-ru}}
{{Commons|Selenium}}
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Se/key.html Selen Webelements.com-saital.] {{ref-en}}
* [http://n-t.ru/ri/ps/pb034.htm Kirjutuz selenas Himižiden elementoiden populärižes kirjištos.] {{ref-ru}}
 
{{stub}}