Sebež

Sebež (ven.: Се́беж) om Venäman lidn Pskovan agjan suvipäivlaskmas. Se om Sebežan rajonan, lidnankundan (mülüb sihe) da Sebežan küläkundan administrativine keskuz.

Sebež
Себеж

Lidnanznam
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2021)	6,246 ristitud
Pind	8 km²
Pämez'	Gennadii Vasil'jev (keväz'ku 2006—)
Telefonkod	+7−81 140-xx-xxx
Avtokod	60
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud Ivangorod Sebežal-pulidnuseks (ven.: Ивангород-на-Себеже) vl 1535 tehmaha londoid Litvanmaha, sen jändused oma kaičenus. Mainitase nügüdläiženke nimenke Ivan Grazijan zavetoičendas vl 1572. 16.-18. voz'sadoil Sebež oli se Reč Pospolitai-valdkundan palaks, se Venäman palaks. Sebež sai torguindlidnan oiktusid vl 1623, Venäman makundan lidnan statusad vl 1772.

Sebežan ižandusen päsarakod oma sauvondmaterialiden tehmine (raudbetontegesed, pulaudad, metalližed katused) i turizm. Ende oludentegim radoi mugažo.

Geografijan andmused

Lidn om röunanverine, sijadase rajonan päivlaskmas, Sebež- (ven.: Се́бежское, pind 15,8 km²) da Orono- (О́роно, 5,8 km²) järviden keskes (Päivlaskmaižen Dvinan bassein), 130 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.

Matkad Pskovhasai om 170 km pohjoižhe orhal vai 190 km avtotedme. Lähembaižed lidnad oma Opočk 60 km pohjoižhe avtotedme, Pustošk 60 km päivnouzmha avtotedme i Zilupe (Latvii) 28 km päivlaskmha avtotedme. Sebežan rahvahaline puišt levigandeb suvhe lidnaspäi Vaugedvenämahasai.

Klimat om ven, kontinentaližen i valdmeren röunal. Voden keskmäine lämuz om +6,8 C°, kezakun-elokun +16,5..+18,1 C°, tal'vkun-uhokun −2,7..−4,1 C°. Ekstremumad oma −40,6 C° (tal'vku, viluku) i +37,0 C° (eloku). Kezaaigan minimum om −0,1 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +12,3 C° (uhoku). Ei voi panda halad heinkus-elokus vaiše (elokun minimum om +1,3 C°). Paneb sadegid 632 mm vodes, enamba kezakus (86 mm), vähemba uhokus (22 mm). Il'man keskmäine vozne relätivine nepsuz om 78 %.

Tobmuz

Sebežan sijaduz municipalitetas i rajonas vn 2010 kartal

Ühthemänho 68 küläd mülüdas lidnankundha Sebežan ližaks. Lidnankundan pind om 275,13 nellikkilometrad.

Lidnankundan tobmuden pämez' om sen Deputatoiden suiman ezimez'. Lidnan Administracijan pämez' om Artöm Tel'cov vn 2021 keväz'kuspäi. Edeline Administracijan pämez' om Galina Malütina, radoi vn 2021 keväz'kuhusai.

Eläjad

Vl 2010 lidnan eläjiden lugu oli 6 375 ristitud (rajonan ristitišton kaks' seičemendest), lidnankundan — 8 354 ristitud, vn 2021 lidnan — 6 246 ristitud. Kaik 5 452 ristitud elihe lidnas i 7 348 ristitud kaikes lidnankundas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 10 501 eläjad vl 1979.

Ortodoksižen hristanuskondan koume pühäpertid oma avaitud lidnas: Eläban Eziauguižen Stroican jumalapert' (kostöl enččes) i kaks' časounäd, mugažo enččen Raštvoiden päjumalanpertin (oli saudud vll 1841−1854, poukahtihe vl 1932) kellčuhunduz. Om kaičenus vanhid erižpertid. Kaiken istorijan aigan lidn paloi, anastihe sidä, i udessündutihe vitkos joga kerdan. 19. voz'sadal i edel Tošt mail'man sodad judaizman uskojad da evrejalaižed otiba enambust lidnalaižiden keskes, sinagog oli avaitud. Toižen mail'man sodan jäl'ghe om kaikiš enamb ortodoksižid hristanuskojid da venälaižid.

Lapsiden opendusen aluzkundad oma kaks' nimitadud päivkodid, Sebežan aluzškol i keskškol, lapsiden sädamižen pert', Sebežan čomamahtoiden škol, Sebežan lapsiden da norišton fizižen vaumičendan klub. Pskovan agrotehnižen kolledžan Sebežan filial om lidnan professionaližen opendusen aluzkundaks.

Transport

Avtobusad (kaks' maršrutad) oma kundaližeks transportaks lidnas. Sebež-raudtestancii sijadase lidnan pohjoižröunanno «Moskv — Rig»-keskustal vspäi 1901, raudten muit radab lidnas.

Koume avtotesarakod ühtenzoittas lidnad «Baltii»-trassanke (E22). Kaks' röunpäličmänendtahod om lidnan ümbrištos: «Buračkid — Terehovo» Lätänmanke kaks'kümnes kilometras päivlaskmha i «Doloscid — Juhovičid» Vaugedvenämanke 35 km suvipäivlaskmha.

Galerei

• 
  Lidnan simvol — enččen Raštvoiden päjumalanpertin kellčuhunduz, vn 2006 nägu
• 
  Eläban Eziauguižen Stroican jumalapert', vn 2016 nägu
• 
  Lauk vl 2016, ende Selüginan pert'
• 
  Sebežan kodirandantedištandmuzei (2017)
• 
  Avtobusstancii vl 2013
• 
  Sebež-raudtestancii vl 2018

Irdkosketused

• Lidnankundan tobmuden sait (sebezhgorod-r58.gosweb.gosuslugi.ru) i sen lehtpoled Sebežan rajonan tobmuden enččel saital (sebezh.reg60.ru). (om täuttud vn 2024 heinkuhusai) (ven.)
• Lidnan informacine sait (sebezh.ru) (ven.)
• Lidnan da ümbrišton turizman sait (sebezhgid.tilda.ws). (ven.)