Džaz

Džaz (angl.: jazz) om muzikčomamahton toižend. Afrikanižed ritmad i evropine garmonii valatoitiba sidä, afroamerikaižen i latinamerikaižen fol'kloran elementad ühtniba mugažo. Üks' kaikiš koverikahambiš muzikan toižendoišpäi, päaivod ratas vahvas, džazan vändos i improvizacijas eriližešti.

AÜV:oiden Sodaakademijan džazine big-bend, Vest Point, 2010

Istorii

Muziknäguz sündui AÜV:oiden suves 19. voz'sadan lopus — 20. voz'sadan augus. Leviganzi teravas mail'man šingotadud maidme. Uz' Orlean kändihe žanran šingotesen keskuseks. Džazan korged aig mäni 1920−1940-nzil vozil. Sil aigal džaz oli popmuzikan sinonimaks i toižetui, läbiti šingotesen pordhid, saihe čomamahton tazopindhasai. Kändihe äikul'turižeks näguseks, erazvuiččed regionaližed eriližused mülüiba sihe. Marširujad AÜV:oiden lidnoiden irdoidme pühäčuiden aigan il'msoitorkestrad, soda- i kargorkestrad valatoitiba džazan šingotest.

Terminan nügüd'aigaine znamoičend sündui 1950-nzil vozil, konz märhapanihe džazad muzikžanraks, erazvuiččiden pordoiden stiliden ühtenzoitajanke ümbrikirjutandanke. Alažanroiden enambusen ičendad oma sving, änen ekspressii, improvizacii, aluz riffoihe, blüzan laduiden kävutand.

Džaz jäb prestižižeks, pid'oitelese tedomehil, fondoil, festivaliden mail'man verkol. Žanran jäl'guz om tetab avaros, se valatoitab mirun muzikkul'turad tähäsai. Džazan rahvahidenkeskeine päiv oigendase 30. sulakud.

Alažanrad

Žanran toižendad: afrokubaine džaz, avangardine džaz, bibop, bosanova, čikagon džaz, diksilend, džazfank, džazfjužn, džaz-manuš, džazrep, eisiddžaz, fri-džaz, hardbop, kul-džaz, latinamerikaine džaz, modaline džaz, nü-džaz, pankdžaz, postbop, ska-džaz, smus-džaz, souldžaz, straid, sving, udenorleanine džaz.

Irdkosketused

• Amerikaižen džazan muzejan sait (americanjazzmuseum.org), Kanzas Siti (Missuri). (angl.)

Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.