Neodim
Neodim (Nd — neodymium latinan kelel) om 60nz' himine element himižiden elementoiden periodižes tabludes, lantanoidoiden gruppaspäi (koumanz' grupp, kudenz' period).
60 |
0
2 8 22 18 8 2 |
Nd 144,242 |
|
Neodim |
Ühthine ümbrikirjutand vajehta
Element om harv Man kores, 25..37 grammad tonnas.
Avstrijalaine Karl Auer fon Vel'sbah-himik avaiži neodiman vl 1885 didim-segoitusen jagamižel, erigoiti neodimad prazeodimaspäi. Sikš nimitihe elementad grekan kelen sanoispäi νέος «uz'» i δίδυμος «kaks'nik».
Fizižed ičendad vajehta
Neodim om pehmed tagokaz notked hobedaižvauged mametall kuldaiženke ližamujunke.
Atommass — 144,242. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 7,007 g/sm³. Suladandlämuz — 1297 K (1024 C°). Kehundlämuz — 3347 K (3074 C°).
Londuseline neodim kogoneb seičemes stabiližes izotopaspäi, niišpäi kaks' oma vähänradioaktivižed: 142Nd (27,2%), 143Nd (12,2%), 144Nd (23,8%, T½ — 2,38 × 1015 vot), 145Nd (8,3%), 146Nd (17,2%), 148Nd (5,7%), 150Nd (5,6%, T½ — 7 × 1018 vot). Sen ližaks, saihe 31 ratud radioaktivišt izotopad 124..141, 147, 149, 151..161 atommassanke, i 13 izomärad.
Himižed ičendad vajehta
Neodim muigotub il'mas lujas kebnas i kändase hapanduseks.
Kävutand vajehta
Ottas neodimad kävutamižhe metallurgijas, optikas, magnitoiden tehmižes i m. e. Tehtas ühthesuladusid alüminijanke i magnijanke sauvomha lendimid da raketoid. Puhthan titanan legiruind (neodiman 1,5%) ližadab sen varmdust pol'tošt kerdha.
Metallan päeksportör — Kitai, mugažo om neodiman löudmižsijid AÜV:oiš, Kazahstanas, Venämas, Ukrainas, Avstralijas, Brazilijas, Indijas da Skandinavijas. Maksoi 70 US$ kilogrammas vl 2014.
Irdkosketused vajehta
- Neodim webelements.com-saital. (angl.)
- Kirjutuz neodimas Himižiden elementoiden populärižes n-t.ru-kirjištos. (ven.)
Neodim Vikiaitas |