Londuz

Londuz om Mirun materialine mail'm, faktižikš — naturaližiden tedoiden opendan päobjekt. Elon fenomen om olmas vaiše Mal i tedoidase eriži fizižes mail'maspäi.

Klimovkan uit (Kirovan agj, Venäma)

Tärtusen šingotez

Amuižen Grekanman filosofad sädiba londusen konceptad. Severz'-se voz'sadoid tagaz nügüd'aigaine tedometod sündui, i londuz kändihe siš passivižeks realižuseks, kudamb eläb vajehtamatomiden üleižiden käskusiden mödhe. Industrialižen revolücijan aigaspäi «londuz»-termin kävutase znamoičemha koskmatont ümbrištod, londuseližen elämižümbrišton tärtuses (kaik, miše jäi ümbriradmižeta ristituil). Mugažo londuz mainitase geologijha sidoden.

Londusen kul't om olmas paganuz-religijas. Londusen tem om šingotadud čomamahton romantizm-čuraduses.

Ümbrikirjutand

Londusen päine eriližuz om cikline šingotez. Sen aigan nouzendan processad vajehtadas vitkostust hilläšti, kazvandad fazaspäi unen fazaha. Elon olend valatoitab Maha lujas, oz., toižeti planetan atmosferan mülündan. Londuseližed sistemad sadas tazoolendad. Atmosfer i veden olemine oma kaikiš znamasižembad faktorad ekosisteman täht Man pindanno.

Erištadas nenid londusen car'kundoid londusentedos: mineraline (elämatoi londuz), kazmused, živatad (vn 1735 Karl Linnein jagand), protistad (Ernst Genrih Gekkel', 1866), mahused (Vasilii Dokučaev, 1883), sened da babukad (Robert Uitteker, 1969), arhejad (1977), bakterijad.

Ekosistemad

Ekosistemoiden päižed komponentad oma mahuz, vezi, eläbad olijad, atmosfer i päiväižen vauktuz. Ekosistem om dinamine, vajehtase kaikenaigašti, sen struktur i mülünd märičese ümbrišton faktoroil. Todesižikš londuseline ekosistem, koskmatoi londuz, jäb vaiše tahondoiš ristitun olendata, sätas kel'dtahoid sen täht.

Ekologii tedoidab eläbiden organizmoiden ičekeskeižid tegoid ümbrištonke.

Kacu mugažo

• Kosmos (avaruz)
• Londuzkund
• Mail'm

Homaičendad

Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.